Kỹ năng phòng tránh sét đánh trong mùa mưa bão
Đăng 8 năm trướcCứ 10 người bị sét đánh thì có 8 người tử vong. Những kỹ năng phòng tránh sét đánh trong mùa mưa bão sau đây sẽ giúp bạn chủ động trong việc tự bảo vệ bản thân.
Theo thống kê mỗi năm trên thế giới có khoảng 250.000 người bị sét đánh. Cứ 10 người bị sét đánh thẳng thì 8 người tử vong. Mỗi tia sét chứa đến 300 triệu Volt điện, tức là nó có thể thắp sáng bóng đèn huỳnh quang 100W trong vòng một năm do đó khả năng sống sót của con người sau khi bị sét đánh là không cao và số ít còn sống sót thường để lại những tổn thương rất nghiêm trọng. Người bị nhẹ thì gãy xương, chấn động thần kinh, mất trí nhớ,... nhưng nặng thì có thể bị bại liệt hoặc sống đời sống thực vật suốt đời. Ở nước ta, khi bước vào mùa mưa việc phòng chống sét đánh là điều hết sức cần thiết. Biết được những kỹ năng phòng tránh sét đánh trong mùa mưa bão sau đây sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ tính mạng của mình và mọi người xung quanh.
1. Sét có thể đánh trúng chúng ta bằng những cách nào?
Có rất nhiều cách khác nhau để một tia sét có thể gây ra thương tích cho con người. Cơ bản thì có 5 con đường để tia sét đánh trúng bạn:
- Sét đánh thẳng: Tức là sét đánh trực tiếp từ đám mây xuống đến vị trí của nạn nhân. Đây là con đường ngắn nhất, nguy hiểm nhất và gây ra nhiều tổn thương nhất cho người bị sét đánh trúng.
- Sét đánh tạt ngang: Khi nạn nhân đứng cạnh một vật bị sét đánh, sét có thể phóng qua khoảng cách không khí và gây tổn thương cho người đứng sát vật đó.
- Sét đánh do tiếp xúc: Một vật bị sét đánh có thể lưu lại dòng điện cực mạnh trong nó một thời gian rồi mới mất hết. Nếu không biết mà tiếp xúc trực tiếp với vật bị sét đánh đó ngay thì bạn cũng có thể bị tổn thương.
- Điện thế bước: Sét có thể lan truyền trên mặt đất. Khi tiếp xúc với mặt đất ở một vài điểm bạn cũng có thể bị ảnh hưởng.
- Sét đánh qua đường dây cáp: Các vật như điện thoại, tivi, ổ cắm,.. là con đường lan truyền "ưa thích" của sét. Khi sét lan truyền qua những vật này mà bạn tiếp xúc với nó thì bạn cũng sẽ bị sét đánh trúng.
Dù bằng cách nào thì khi bị sét đánh đều rất nguy hiểm. Trong nhiều trường hợp dù sét chỉ đánh trực tiếp xuống cây, nhưng một tia sét có thể giết chết ngay vài người xung quanh cái cây đó. Mức độ nguy hiểm còn phụ thuộc rất nhiều vào bản chất của vật bị sét đánh và vị trí của nó với nạn nhân.
2. Làm thế nào để phòng tránh sét đánh?
Sét là một hiện tượng tự nhiên, diễn ra một cách ngẫu nhiên và thường đi kèm theo mưa dông. Thường thì không thể xác định được vị trí an toàn tuyệt đối, nhưng nếu biết chủ động phòng tránh thì nguy cơ bạn bị sét đánh được giảm thiểu đi một cách đáng kể.
Việc chủ động và có kế hoạch từ trước để phòng tránh sét đánh là điều hết sức cần thiết. Lời khuyên đầu tiên tôi muốn dành cho các bạn là hãy thường xuyên xem chương trình dự báo thời tiết sau đó chủ động được nơi trú ẩn an toàn gần với khu vực mà bạn đang làm việc. Thông thường mây đen kéo đến bất ngờ kèm theo gió to và lạnh là biểu hiện của mưa dông kèm theo sấm sét, hãy ghi nhớ những dấu hiệu đó. Một cơn mưa dông chỉ kéo dài trong khoảng 15 phút và di chuyển với vận tốc 40km/h nên hãy tìm ra nơi trú ẩn an toàn trước khi nó kéo đến. Thực hiện đúng nguyên tắc 30/30, lập tức đi đến nơi an toàn trước 30s sau khi thấy tia sét và không rời khỏi nơi trú ẩn sau 30 phút kể từ thời điểm tiếng sét cuối cùng kết thúc.
Mây đen kéo đến bất ngờ, gió to và lạnh là biểu hiện của mưa dông kèm sấm sét
Biết quan sát và lắng nghe bạn cũng có thể tự bảo vệ mình khỏi sét đánh đấy. Bạn có để ý rằng khi sấm sét xảy ra, thoạt tiên ta thấy tia chớp lóe lên rồi một lúc sau mới nghe tiếng sấm kèm theo? Nếu đếm được khoảng thời gian từ lúc tia sét lóe lên đến lúc nghe tiếng sấm bạn có thể xác định được khoảng cách của mình đến nơi tia sét đánh xuống. Ví dụ bạn nhìn thấy tia sét, 6 giây sau bạn mới nghe tiếng sấm, hãy chia nó cho 3. Vậy thì vị trí sét đánh đến nơi bạn trú ẩn là 6/3 = 2km. Trong trường hợp khoảng thời gian bạn đếm được nhỏ hơn 30s, thì bạn đang nằm trong tầm đánh của sét nên phải hết sức cẩn thận. Nếu thời gian nhỏ hơn 20s phải di chuyến đến nơi an toàn hơn. Lưu ý rằng sét có thể đánh xa khu vực có mưa từ 15 đến 20km.
Khi trời sắp có mưa dông, thì biện pháp phòng tránh sét đánh tốt nhất là về nhà. Nếu không về kịp thì hãy tìm đến những toà nhà, hay công sở có lắp đặt hệ thống chống sét (cột thu lôi Franklin). Khi ở trong nhà thì nên đứng tránh xa các cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh những chỗ ẩm ướt như phòng tắm, bể nước,.. Tắt các thiết bị liên lạc và chỉ sự dụng chúng khi thực sự cần thiết. Nên tránh xa các dây dẫn điện và các đồ dùng điện với khoảng cách ít nhất là 1m. Rút ngay vô tuyến nối với dây anten để ngoài trời.
Tắt các thiết bị thu phát sóng không cần thiết kho có mưa dông
Trong trường hợp không kịp chạy tìm nơi trú ẩn an toàn, tuyệt đối không được trú mưa ở dưới bóng cây, tránh đứng ở những khu vực cao hơn so với xung quanh, tránh xa các vật dụng làm bằng kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt... Tìm chỗ khô ráo, tránh ngay những nơi có nhiều nước như ao, hồ, sông, suối,.. nếu xung quanh bạn có nhiều cây cao thì nên tìm chỗ thấp, tìm vị trí cây thấp nhất. Không đứng tụ tập thành đám đông mà hãy giữ khoảng cách với nhau từ 4-5m. Cố gắng để cơ thể ở vị trí càng thấp càng tốt, tay ôm cổ. Tốt nhất lúc này bạn hãy ngồi xổm, dùng tay bịt tai lại để giảm tác hại đến thính giác và gục đầu vào hai đầu gối. Phần tiếp xúc của người với mặt đất là ít nhất. Nhón chân, không bao giờ được nằm xuống đất.
Ít người để ý rằng chiếc ô (dù) bạn che mưa lại có thể trở thành một cái cột thu lôi di động. Khi trời mưa bão lớn, tốt nhất bạn nên thu ô và trú mưa ở một nơi an toàn. Nếu được, hãy trốn trong ôtô, xe buýt. Mặc dù lớp vỏ kim loại bao bọc quanh ôtô rất dễ dẫn điện nhưng khi bị sét đánh, dòng điện sẽ truyền xung quanh xe cho tới mặt đất, chứ không thể xâm nhập vào phía trong xe. Do vậy đây có thể xem là chổ trốn sét khá lý tưởng. Tuy nhiên có một điều khác biệt bạn phải "luôn luôn ghi nhớ" là đối với các vật có bề mặt kim loại như xe buýt, tàu hoả, ô tô, ...nếu không thò người ra ngoài và không chạm đến vỏ bọc thì ở những chỗ này là an toàn. Ngược lại đối với các loại ô tô, tàu thuỷ để hở hay không có vỏ bọc kim loại thì đây lại là nơi rất nguy hiểm.
3. Cách sơ cứu cho người bị sét đánh
Ngoài việc gây cháy bỏng, mất trí nhớ, ảnh hưởng đến hệ thần kinh, bại liệt, mất thính giác, thị giác,.. người bị sét đánh còn bị các tổn thương cần phải được sơ cứu ngay lập tức. Người tiến hành sơ cứu cũng cần phải thực hiện các động tác một các nhanh gọn để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho nạn nhân và cho cả bản thân mình.
Nếu phát hiện các dấu hiệu tim đập yếu hoặc ngừng đập, nạn nhân khó thở, mất dần các dấu hiệu của sự sống phải lập tức tiến hành các thao tác hô hấp trợ tim nhân tạo. Để yên các vị trí bị bỏng, không sờ mó, đắp đá lạnh hoặc sử dụng các biện pháp trị bỏng dân gian. Lập tức lấy ngay quần áo bị cháy xém, các vật dụng như đồng hồ, dây chuyền,.. ra khỏi vùng bị bỏng để tránh bị dính và gây phù nề.Tìm ngay những vị trí xương bị gãy, chấn động để tiến hành cố định chắc chắn trước khi di chuyến nạn nhân đi chổ khác. Lưu ý không di chuyển nạn nhân nếu họ bị gãy xương cột sống, trong trường hợp này hãy đợi bác sĩ đến sơ cứu.
Hô hấp và trợ tim nhân tạo cho người bị sét đánh khi thấy tim ngừng đập
Trong trường hợp không cần sự sơ cứu của bác sĩ, hãy đưa nạn nhân đến ngay bệnh viện để được chăm sóc và điều trị kịp thời.
Ở nước ta mùa mưa bão thường kéo dài trong năm và kéo dài từ Bắc vào Nam. Những dấu hiệu nhận biết, cách phòng tránh sét đánh và sơ cứu khi bị sét đánh ở trên chắc chắn là cẩm nang cần thiết cho tất cả mọi người trong cuộc sống. Nếu nắm chắc được những điều này thì bạn đã có thể tự bảo vệ được mình và người thân khỏi bị sét đánh trong mùa mưa bão này rồi đấy.
Xem thêm những bài viết khác của mình tại đây mọi người nhé!
Lê Chung Ohay TV (tổng hợp)