Lịch sử của Sôcôla

Bạn thích ăn Sôcôla, bạn cực yêu thích hương vị của nó, và thấy rằng cuộc sống sẽ thật tẻ nhạt nếu không có nó? Ây gù, bạn thật may mắn đấy, sôcôla ngày nay thật sự khác với nó trong quá khứ. Cho tới trước thế kỷ 16, sôcôla chỉ có mặt ở Mesoamerica dưới hình thức là một đồ uống có vị đắng, vịcay, và nhiều bọt. Và thực ra thức uống này đã có từ những năm 1900 trước công nguyên, những người dân vùng này đã học được cách thu hoạch và chọn lựa các hạt cacao trong tự nhiên. Những bản ghi chép thời đó còn giữ lại đã nói cho chúng ta biết được cách pha đồ uống với hạt cacao thời này: Các hạt cacao được nghiền nhỏ, sau đó sẽ trộn với bột ngô và bột ớt, tạo thành một thức uống với một hương vị đặc biệt, cay, đắng và nhiều bọt – khác xa với các cốc cacao nóng uống để thư giãn tuyệt vời như bây giờ. 

*) Mesoamerica: Trung Bộ châu Mỹ cổ đại, một vùng và là một khu vực văn hóa ở châu Mỹ, trải dài từ miền trung México đến Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua và miền bắc Costa Rica.

Và nếu bạn nghĩ rằng chúng ta đã có bước tiến đột phá về sự phát triển socola ngày nay, người Mesoamerica cổ đại đã bỏ lỡ một thứ thật tuyệt vời thì bạn lầm rồi đấy. Người Mesoamerica rất trân trọng hạt cacao, họ tin rằng cacao là một món quá từ thiên đường được chúa trời ban cho con người thông qua một vị thần rắn có lông, vốn được biết đến trong tín ngưỡng của người Maya với tên gọi KuKulkan và ở người Aztecs là Quetzalcoatl. Người Aztec sử dụng hạt cacao làm tiền tệ và uống sôcôla trong các bữa tiệc hoàng gia, tặng nó cho người lính như một phần thưởng thắng trận trong trận chiến, và dùng nó trong các nghi thức quan trọng, trang trọng.

Theo dòng lịch sử, việc đưa socola vượt qua Đại Tây Dương được diễn ra đầu tiên vào năm 1519, khi mà khi Hernán Cortés thăm tòa án Moctezuma ở Tenochtitlan. Theo những gì ở bản ghi chép còn lại của trung úy Cortés, nhà vua đã được nhận 50 bình nước socola và sau thức uống này được dùng trong các cốc nước vốn được làm bằng vàng. 

Một điều thú vị là trước khi các chuyến tàu mang hạt cacao –một thứ hạt lạ ở châu Âu cập bến thì các nhà truyền giáo về các phong tục của người dân bản địa đã tuyên truyền nó như là một chất kích thích tình dục. Khi các hạt cacao vào châu Âu, được pha chế thành thứ nước sôcôla, thì đầu tiên, vị đắng đã làm cho nó trở thành một loại thuốc chữa bệnh, như là chữa đau bụng, nhưng về sau sự kết hợp sôcôla với vị ngọt của mật ong, đường hoặc vanilla đã nhanh chóng làm cho thức uống này phổ biến ở toàn châu Âu. Và chẳng bao lâu sau, không một ngôi nhà quý tộc nào lại không có sôcôla dùng cả. 

Với sự ưa chuộng và mới mẻ của nó, loại đồ uống thời trang này đã gặp rất nhiều khó khăn và tốn nhiều thời gian trong việc sản xuất trên quy mô lớn. Bởi lẽ việc sản xuất liên quan chặt chẽ đến  việc sử dụng kế hoạch trồng rừng và phải nhập khẩu các lao động nô lệ Caribê và các hòn đảo ngoài khơi bờ biển châu Phi.

Thế giới sôcôla đã thay đổi mãi mãi vào năm 1828 với sự giới thiệu của báo chí về loại bột cacao được tạo ra bởi Coenraad van Houten của Amsterdam. Phát minh của Van Houten có thể phân tách chất béo tự nhiên của cacao, hoặc bơ ca cao, từ đó tạo ra một loại bột cacao mà chúng ta có thể pha uống hoặc tái kết hợp với bơ cacao để tạo ra loại sôcôla rắn mà chúng ta vẫn dùng hiện nay. Không lâu sau đó, một nhà nghiên cứu sôcôla Thụy Sĩ tên là Daniel Peter bổ sung thêm sữa bột vào hỗn hợp, do đó phát minh ra sôcôla sữa.

Vào thế kỷ 20, sôcôla không còn là một thứ hàng sang trọng và tinh tế nữa, mà nó trở thành một món hàng được phổ biến rộng rãi trong cộng đồng các tầng lớp dân cư hơn. Do đó nhu cầu về sôcôla cũng được tăng cao. Phải đáp ứng nhu cầu khổng lồ về hàng cung cấp, đã tạo áp lực phải trồng nhiều cây cacao, vốn là loại cây chỉ có thể trồng ở các khu vực gần xích đạo. Do đó đã diễn ra một sự thay đổi về cách sản xuất, thay vì việc phải đưa các nô lệ châu Phi tới các đồn điền ca cao ở Nam Mỹ thì giờ việc trồng cây cacao sẽ được chuyển sang Tây Phi tại nước Cote d'Ivoire, cho đến thời nay thì Cote d'Ivoire là quốc gia cung cấp hai phần năm lượng cacao thế giới vào năm 2015. 

Cùng với sự phát triển của ngành công nghiệp này, đã có những hành vi lạm dụng khủng khiếp về nhân quyền. Nhiều đồn điền ở Tây Phi, nơi cung cấp cho các công ty phương Tây, sử dụng lao động nô lệ và lao động trẻ em, với ước tính hơn 2 triệu trẻ em bị bóc lột và chịu ảnh hưởng tiêu cực. Đây là một vấn đề phức tạp vẫn tồn tại đến hiện nay, bất chấp những nỗ lực của các công ty sô cô la lớn khi hợp tác với các quốc gia châu Phi với các yêu cầu giảm bớt lao động trẻ em và thực thi đúng quyền lao động cho các nhân công.

Ngày nay, tự bản thân sôcôa đã khẳng định vai trò và vị trí của nó trong nền văn hóa hiện đại. Sự liên kết thuộc địa với nền văn hoá bản địa, kết hợp với sức mạnh của quảng cáo, sô cô la vẫn giữ được một hào quang của một cái gì đó gợi cảm, suy đồi, và cấm đoán. Việc hiểu rõ hơn về hiện thực tàn khốc, độc ác và nhẫn tâm của nó, cũng như quá trình sản xuất của nó ngày nay, giúp cho chúng ta biết được nguồn gốc các hiệp hội cũng như những gì mà các hiệp hội này giấu kín. 

Vì vậy, khi bạn bóc một thanh sôcôla để ăn, dành một chút thời gian để xem xét rằng không phải mọi thứ về sô cô la đều ngọt ngào.

Lịch sử của Chocolate