10 điều đáng sợ nhất về trí tuệ nhân tạo

Xe tự lái của bạn có thể được lập trình để giết bạn.

Giả sử có một tình huống như sau: Bạn đang lái xe trên đường. Sau đó, một nhóm trẻ em đột nhiên xuất hiện trước mũi xe của bạn. Bạn nhấn phanh, nhưng phanh không hoạt động. Bây giờ, bạn có hai lựa chọn: Lựa chọn đầu tiên là chấp nhận đâm vào bọn trẻ để cứu mạng bạn. Lựa chọn thứ hai là để cố gắng lái xe đâm vào một bức tường hay một chiếc cột gần đó, có thể cứu được bọn trẻ nhưng đồng thời cũng là tự giết chính bản thân bạn. Vậy bạn sẽ chọn phương án nào?Hầu hết mọi người đều sẽ chọn phương án thứ 2: Cố gắng lái xe để tránh bọn trẻ nhưng đồng nghĩa với việc tự kết liễu cuộc đời họ.

Còn bây giờ, hãy tự tưởng tượng rằng với chiếc xe tự lái của chính bạn, và bạn là hành khách. Bạn vẫn còn muốn nó đâm vào bức tường và giết bạn? Hầu hết những người chọn phương án 2 của tình huống trên cũng đồng ý rằng họ không muốn chiếc xe tự lái của họ giết họ. Trên thực tế, họ thậm chí sẽ không mua chiếc xe đó nếu họ biết rằng nó sẽ cố tình gây nguy hiểm cho họ trong một trường hợp nào đó.

Điều này sẽ đưa chúng ta đến với một câu hỏi khác: Chiếc xe có thể làm gì chúng ta?

Những chiếc xe sẽ làm những gì chúng đã được lập trình để làm. Như mọi khi, các nhà sản xuất xe hơi không bao giờ nói về vấn đề này. Hầu hết, như Apple, Ford, và Mercedes-Benz, né tránh câu hỏi này ở mọi trường hợp. Một điều hành của Daimler AG (công ty mẹ của Mercedes-Benz) đã từng tuyên bố rằng những chiếc xe tự lái của họ sẽ "bảo vệ hành khách bằng mọi giá". Tuy nhiên, chính Mercedes-Benz lại bác bỏ điều này, khi nói rằng xe của họ được chế tạo để đảm bảo rằng tình thế tiến thoái lưỡng nan như thế sẽ không bao giờ xảy ra. Điều đó không thực sự thuyết phục bởi vì tất cả chúng ta đều biết rằng những tình huống như vậy có thể sẽ xảy ra.

Google đã làm nói rõ về điều này và cho biết chiếc xe tự lái của bạn sẽ hết sức tránh đâm vào người đi đường không được bảo vệ và tránh làm di chuyển mọi thứ. Điều này có nghĩa chiếc xe rất có thể sẽ va vào những vật không thể di chuyển như những chiếc cột, những chiếc cọc, cả những bức tường và giết người lái xe. Google tiếp tục làm rõ rằng trong trường hợp tai nạn sắp xảy ra, chiếc xe tự lái sẽ giảm tác động của va chạm hết sức có thể giữa 2 loại xe. Trong thực tế, Google đang cố tìm ra cách để gần gũi hơn với các xe nhỏ tại mọi thời điểm, vì điều này an toàn hơn. Google hiện đang có bằng sáng chế về công nghệ khi làm cho những chiếc xe tự lái ra tự động tránh ra khỏi những chiếc xe lớn hơn và hướng về những chiếc xe nhỏ hơn khi đang trên đường.

Robot có thể yêu cầu quyền giống như con người.

Vớixu hướng hiện tại về trí thông minh nhân tạo, có thể các robot sẽ đạt đến giai đoạn tự thực hiện. Khi điều đó xảy ra, họ có thể đòi hỏi quyền lợi như thể họ là một con người. Nghĩa là, họ sẽ đòi hỏi những quyền lợi như nhà ở và phải đượcchăm sóc sức khoẻ hay mong muốn được phép bỏ phiếu, phục vụ trong quân đội và được có các quyền giống như một công dân. Đổi lại, các chính phủ sẽ buộc họ phải nộp thuế.

Đây là một nghiên cứu chung của UK Office of Science and Innovation’s Horizon Scanning Center. Nghiên cứu này đã được BBC đưa tin vào năm 2006. Họ giả định và suy đoán về những tiến bộ công nghệ mà họ có thể nhìn thấy trong 50 năm tới -khi mà trí tuệ nhân tạo không thể tiến xa hơn. Điều này có nghĩa là máy móc sẽ bắt đầu đòi hỏi quốc tịch trong sau khoảng 40 năm nữa? Không ai có thể dự đoán được, và chỉ có thời gian mới có thể trả lời.

Robot giết người tự động có thể sẽ được sử dụng.

Khi chúng tôi nói đến "robot tự động giết người", chúng tôi muốn nói đến những con robot có thể giết mà không có sự can thiệp của con người. Những chiếc máy bay không người lái không được tính vì chúng bị người khác kiểm soát. Một trong những robot tự động giết người chúng ta đang nói đến là SGR-A1, một loại súng dành cho cảnh sát được phát triển bởi Samsung Techwin (nay là Hanwha Techwin) và Đại học Hàn Quốc. SGR-A1 giống với một camera giám sát khổng lồ,ngoại trừ việc nó có một khẩu súng máy tinh vi, có thể tự động khóa và giết bất kỳ mục tiêu nào đã được nhắm đến từ trước.

SGR-A1 đã được sử dụng ở Israel và Hàn Quốc, đã được lắp đặt tại một số đơn vị dọc theo khu phi quân sự (DMZ) với Bắc Triều Tiên. Hàn Quốc từ chối kích hoạt chế độ tự động cho phép máy quyết định sẽ giết ai và không giết ai. Thay vào đó, máy đang ở chế độ bán tự động, nơi nó phát hiện ra các mục tiêu và yêu cầu sự chấp thuận của một người điều khiển là con người để thực hiện một vụ giết người. 

Trong chiến tranh, robot cũng có thể là những kẻ phản bội

Trong năm 2011, Iran đã chiếm được một bí mật tàng hình RQ-170 Sentinel từ quân đội Hoa Kỳ, và nó còn nguyên vẹn. Điều này có nghĩa là chiếc máy bay không bị bắn hạ. Iran tuyên bố nước này đã buộc chiếc máy bay đáp xuống đất sau khi nhận ra là nó đang giả mạo tín hiệu GPS và làm cho Iran nghĩ rằng chiếc máy bay này chính là của họ. Một số chuyên gia Mỹ cho rằng đây không phải là sự thật, nhưng tại sao chiếc máy bay lại không bị bắn hạ? Vậy chuyện gì đã xảy ra?

Tất cả chúng ta đều có thể Iran có thể nói sự thật. Máy bay không người lái, GPS và robot đều dựa trên máy tính, và như chúng ta biết, máy tính có thể đã bị tấn công. Robot chiến tranh sẽ không có gì khác biệt nếu họ đưa nó vào chiến trường. 

Trên thực tế, có nhiều khả năng là quân đội đối phương sẽ cố gắng đánh cắp chúng và sử dụng chúng để chống lại chính quân đội đó. Robot giết người tự trị vẫn chưa được sử dụng rộng rãi, vì vậy chúng tôi chưa bao giờ thấy bất kỳ vụ tấn công nào. Tuy nhiên, hãy tưởng tượng một đội quân robot đột nhiên chuyển lòng trung thành trên chiến trường và quay lưng lại với các bậc thầy của họ. Hoặc hãy tưởng tượng Triều Tiên xâm nhập các khẩu pháo SGR-A1 tại DMZ và sử dụng chúng để chống lại quân đội Hàn Quốc. 

Nga đang sử dụng các chương trình truyền bá tuyên truyền trên Twitter.

Bots đang được chấp nhận trên Twitter. Nghiên cứu của Đại học Nam California và Đại học Indiana đã chỉ ra rằng khoảng 15% (48 triệu) của tất cả các tài khoản Twitter được vận hành bởi máy tính. Sau khi kết quả nghiên cứu này được đưa ra,Twitter nhấn mạnh rằng con số này là chỉ là khoảng 8,5 phần trăm. Nói rõ hơn,thì không phải tất cả các chương này là xấu. Một số thực sự có lợi. Ví dụ, có những chương trình thông báo cho mọi người về thiên tai. Tuy nhiên, có một số đang được sử dụng cho tuyên truyền, đặc biệt nhất là của Nga.

Nga vẫn còn tin vào việc sử dụng những chương trình này để gieo rắc sự bất đồng giữa các cử tri Mỹ và vận động họ tiến tới bỏ phiếu cho Donald Trump trong cuộc bầu cử 2016. Một sự cố nhỏ khác được báo cáo là Nga sử dụng những chương trình này để lôi kéo cử tri Anh bỏ phiếu bỏ quốc tịch Châu Âu trong cuộc trưng cầu Brexit 2016.

Ngày trước cuộc trưng cầu dân ý, hơn 150.000 máy của Nga, trước đây tập trung vào các bài tweet liên quan đến chiến tranh ở Ukraine và việc Nga sáp nhập Crimea, đột nhiên bắt đầu tung ra các bản tóm tắt ủng hộ Brexit khuyến khích nước Anh rời khỏi EU. Các chương trình này đã gửi khoảng 45.000 bản tin ủng hộ Brexit trong vòng hai ngày sau cuộc trưng cầu dân ý, nhưng các bài tweet đã giảm gần như ngay lập tức ngay sau cuộc trưng cầu dân ý.

Điều tồi tệ hơn là Nga cũng sử dụng những chương tương tự này để Twitter cấm các nhà báo sử dụng rộng rãi các chương trình tuyên truyền. Một khi Nga phát hiện ra một bài viết báo cáo sự tồn tại của các chương trình thì các bot bằng mọi cách sẽ tìm ra trang Twitter của người viết báo cáo đó, làm những điều khiến Twitter hủy bỏ tài khoản của người đó vì khi nghi ngờ tài khoản bị điều khiển bởi một bot.

Điều tồi tệ nhất là Nga đã có sự cải tiến nghiêm túc về bot. Những ngày này, thay vì sử dụng các tài khoản ảo thì Nga đã sử dụng các tài khoản có sự phối hợp vận hành bởi con người và bot. Điều này khiến Twitter khó phát hiện và cấm các tài khoản này hơn.

Robot sẽ lấy mất công việc của chúng ta.

Không còn nghi ngờ gì nữa, một ngày nào đó máy móc sẽ tiếp nhận công việc của chúng ta.Tuy nhiên, những gì chúng ta không thể biết được là khi nào họ sẽ tiếp nhận, và tiếp nhận đến mức độ nào? 

Theo công ty tư vấn và kiểm toán hàng đầu PricewaterhouseCoopers (PwC), robot sẽ chiếm 21% việc làm tại Nhật Bản, 30% việc làm ở Anh, 35% việc làm ở Đức và 38% công việc ở Mỹ cho đến năm 2030. Vào thế kỷ tới, robot sẽ lấy mất hơn một nửa số công việc hiện có cho con người.Các ngành bị ảnh hưởng nhiều nhất sẽ là ngành vận chuyển và lưu trữ - nơi 56 % lựclượng lao động sẽ được thay thế bằng máy móc. Tiếp theo là các ngành sản xuất và bán lẻ, nơi mà máy móc sẽ chiếm 46 và 44% tất cả các công việc có sẵn.

Nói về "khi nào", người ta cho rằng máy móc sẽ lái xe tải vào năm 2027 và điều khiển các cửa hàng bán lẻ vào năm 2031. Đến năm 2049, họ sẽ viết sách, và đến năm 2053, họ sẽ tiến hành phẫu thuật. Chỉ có vài nghề nghiệp mà robot sẽ không thể làm như người thuyết giảng trong nhà thờ. Không phải vì robot  không thể giảng giải tại một nhà thờ mà vì hầu hết mọi người sẽ không chấp nhận việc được thuyết giảng bởi một robot.

Robot có thể học cách lừa dối.

Bắt chước theo phong cách của con người, robot cũng đang dần học cách nói dối.Trong một thử nghiệm, các nhà nghiên cứu tại Viện Công nghệ Georgia ở Atlanta đã phát triển một thuật toán cho phép robot xác định có lừa đảo con người hoặc robot khác hay không. Nếu các robot đã quyết định đi theo con đường lừa dối, thì các nhà nghiên cứu đưa ra một thuật toán để cho phép robot quyết định làm thế nào để đánh lừa người và các robot khác, đồng thời giảm khả năng con người hoặc robot bị lừa dối sẽ phát hiện ra lời nói dối đó.

Trong thí nghiệm, robot đã được trao một số kiến thức để tự bảo vệ. Nó thường xuyên kiểm tra các nguồn lực, bắt đầu thăm các địa điểm giả mạo bất cứ khi nào nó phát hiện ra sự hiện diện của một robot khác trong khu vực. Cuộc thử nghiệm này được tài trợ bởi Văn phòng Nghiên cứu Hải quân Hoa Kỳ, có nghĩa là nó có thể có các ứng dụng vào quân sự. Robot bảo vệ thông tin quân sự có thể thay đổi lộ trình tuần tra của chúng nếu chúng nhận ra chúng đang bị lực lượng địch kiểm soát.

Trong một thí nghiệm khác, lần này là tại Đại học Bách khoa Pháp ngữ Ecole Polytechnique Lausanne ở Thụy Sĩ, các nhà khoa học đã tạo ra 1.000 robot và chia chúng thành mười nhóm. Các robot đã được yêu cầu tìm kiếm một "nguồn lực tốt" trong một khu vực được chỉ định, trong khi họ treo xung quanh một vài "nguồn lực xấu". Mỗi robot đều có ánh sáng màu xanh, nó lóe lên để thu hút các thành viên khác trong nhóm của mình bất cứ khi nào tìm thấy “nguồn lực tốt”. 200 robot tốt nhất đã được lấy từ thí nghiệm đầu tiên này, và các thuật toán của họ đã được "lai tạo" để tạo ra một thế hệ robot mới.

Các robot đã được cải thiện trong việc tìm kiếm nguồn lực tốt. Tuy nhiên, điều này dẫn đến sự tắc nghẽn do có quá nhiều robot xung quanh nguồn lực tốt. Trên thực tế, mọi thứ trở nên tồi tệ đến nỗi robot dù đã tìm thấy tài nguyên tốt nhưng đôi khi vẫn bị đẩy ra. Sau 500 thế hệ, các robot đã học để giữ cho ánh sáng của họ tắt bất cứ khi nào họ tìm thấy các nguồn lực tốt. Điều này nhằm ngăn ngừa tắc nghẽn và cũng đồng thời ngăn ngừa khả năng chúng sẽ bị đuổi đi nếu các thành viên khác trong nhóm tham gia cùng chúng. Cùng với đó, các robot đã được phát triển để tìm kiếm những robot khác bằng cách tìm kiếm trong các khu vực mà robot đã hội tụ với ánh sáng của chúng. Hay nói cách khác, điều này chính là đối lập với những gì chúng được lập trình để làm. 

Thị trường trí tuệ nhân tạo đang bị độc quyền.

Thị trường trí tuệ nhân tạo đang bị độc quyền. Các công ty lớn hơn đang mua lại các công ty nhỏ khởi nghiệp với tốc độ đáng báo động. Với xu hướng hiện nay, trí tuệ nhân tạo sẽ bị kiểm soát bởi một số lượng rất nhỏ các tập đoàn. Tính đến tháng 10 năm 2016, các báo cáo chỉ ra rằng các công ty như Apple, Facebook, Intel, Twitter, Samsung và Google đã mua 140 doanh nghiệp trí tuệ nhân tạo trong năm năm gần đây.

Trong ba tháng đầu năm 2017, các công ty công nghệ lớn mua lại 34 công ty gia công trí tuệ nhân tạo. Tồi tệ hơn, họ cũng đang phải trả rất nhiều tiền để thuê các học giả hàng đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Nếu điều này vẫn không được kiểm tra, bạn có thể đoán chúng ta đang ở đâu.

Trí tuệ thông minh sẽ vượt xa trí tuệ của con người.

Trí tuệ nhân tạo được phân thành hai nhóm: trí tuệ nhân tạo mạnh và trí tuệ nhân tạo yếu. Trí tuệ nhân tạo xung quanh chúng ta ngày nay được phân loại là trí tuệ nhân tạo yếu. Điều này bao gồm cả những trí tuệ nhân tạo tiên tiến như trợ lý thông minh và những máy tính đã đánh bại các bậc thầy cờ vua từ năm 1987. Sự khác biệt giữa trí tuệ nhân tạo mạnh và yếu chính là khả năng lý trí và hành xử giống như một bộ não của con người.

Trí tuệ nhân tạo yếu thường làm những gì họ được lập trình để làm, bất kể công việc phức tạp như thế nào. Còn đối với trí tuệ nhân tạo mạnh, chúng có ý thức và khả năng suy luận của con người. Nó không bị giới hạn bởi phạm vi của chương trình và có thể quyết định phải làm gì và những gì không nên làm mà không có sự đóng góp của con người. Hiện tại, trí tuệ nhân tạo mạnh không tồn tại, nhưng các nhà  khoa học dự đoán rằng chúng sẽ có khoảng 10 năm tới.

Trí tuệ nhân tạo có thể giết chết chúng ta.

Có những nỗi sợ hãi rằng thế giới có thể sẽ rơi vào một cuộc phiêu lưu của trí tuệ nhân tạo, giống như nó đã xảy ra trong bộ phim điện ảnh Terminator. Các cảnh báo rằng trí tuệ nhân tạo có thể tiêu diệt chúng ta không phải là đến từ một số nhà khoa học ngẫu nhiên hoặc nhà lý luận âm mưu mà từ các chuyên gia nổi tiếng như Stephen Hawking, Elon Musk và Bill Gates.

Bill Gates nghĩ trí tuệ nhân tạo sẽ trở nên quá thông minh để duy trì sự kiểm soát của chúng ta. Stephen Hawking chia sẻ ý kiến tương tự. Thay vào đó, ông tin rằng máy móc sẽ hủy diệt chúng ta bằng cách trở nên quá thông minh, tự quyết định những gì họ sẽ làm. Xung đột với trí tuệ nhân tạo sẽ bắt đầu tại thời điểm mà mục tiêu của họ không còn phù hợp với chúng ta.

Elon Musk đã so sánh sự gia tăng trí tuệ nhân tạp với việc "triệu hồi một con quỷ". Ông tin rằng đó là mối đe dọa lớn nhất đối với nhân loại. Để ngăn chặn sự phát triển quá đà của trí tuệ nhân tạo, ông đã đề xuất rằng các chính phủ nên bắt đầu điều chỉnh sự phát triển của trí tuệ nhân tạo trước khi các công ty vì lợi nhuận mà bất chấp, làm nên "cái gì đó rất ngu ngốc."