19 Điều kiêng kỵ trong ngày Tết Nguyên Đán ai cũng nên biết

Ngày Tết Nguyên Đán của Dân tộc là dịp để chúng ta nhớ về tổ tiên, ông bà, dịp đoàn tụ gia đình, họ hàng làng xóm, trao cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất. Tết Nguyên Đán có nhiều tục lệ phải tuân theo. Trong đó có những điều kiêng kỵ. Để có một cái Tết an lành, may mắn, mình nghĩ bạn cũng nên biết về những điều kiêng kỵ sau đây:

1. Kiêng quét nhà ngày mùng Một Tết

Vào ngày mùng Một Tết, tuyệt đối không động đến cây chổi, bởi theo quan niệm truyền thống của người Việt, quét dọn nhà cửa trong ngày này là quét hết tài lộc trong năm mới ra khỏi nhà.

2. Kiêng đổ rác ngày mùng Một Tết

Việc kiêng kỵ đổ rác ngày mùng Một Tết bắt nguồn từ một câu chuyện kể rằng: ngày xưa có một người lái buôn được Thủy thần tặng một nàng hầu tên là Như Nguyệt. Kể từ khi có nàng hầu này về nhà, ông ta bỗng trở nên giàu có. Đến một năm, đúng ngày mùng Một Tết, Như Nguyệt mắc lỗi, bị ông chủ đánh đập, mắng nhiếc thậm tệ nên nàng tủi thân, biến vào đống rác. Người lái buôn không biết, mang rác đổ đi. Từ đấy, ông ta trở lại nghèo khó.

3. Kiêng cho lửa đầu năm

Lửa là một yếu tố trong ngũ hành: kim – thủy - mộc - thủy - hỏa – thổ tương sinh, tương khắc sinh ra vạn vật. Lửa tượng trưng cho may mắn. Vì thế, đầu năm mà cho người khác lửa chẳng khác gì cho đi may mắn của mình. Đi đâu vào dịp năm mới bạn chớ quên mang diêm hoặc bật lửa theo nhé!

4. Kiêng cho nước đầu năm

Cũng như lửa, nước là một yếu tố của ngũ hành tương sinh tương khác. Nó được coi như một trong những nguồn phát sinh tài lộc, chẳng thế mà dân gian có câu “tiền vào như nước”. Trong tâm thức người Việt, hình ảnh nước đầy ăm ắp giống như một điềm may, hứa hẹn năm mới sẽ dễ làm ăn, sinh sống, cửa nhà mát mẻ, cho nước đi cũng như cho đi tài lộc của mình.

5. Kiêng đi chúc Tết sáng mùng Một

Nếu không được gia chủ mời, người Việt rất ngại đến nhà người khác vào sáng mùng Một. Do ông cha ta quan niệm, người xông đất rất quan trọng, có thể đem lại may mắn hoặc rủi ro cho gia chủ trong cả năm. Chính vì sợ không đem lại may mắn, nên người Việt thường chỉ ở nhà thắp hương cúng lễ, sau đó, đi chúc Tết cha mẹ, anh em, họ hàng thân thiết, gần gũi trong ngày mùng Một Tết.

6. Kiêng làm đổ vỡ đồ dùng

Ông cha ta rất kỵ làm vỡ bát đĩa, ấm chén trong ngày đầu năm vì đổ vỡ đó như báo hiệu sự chia cắt, đứt lìa, điều không thuận lợi trong các mối quan hệ trong năm mới.

7. Kiêng bất hòa, cãi vã ngày đầu năm

Vào những ngày Tết, mọi người thường cố giữ hòa khí, không tranh cãi, gắt gỏng dù có khó chịu đến thế nào. Trong ngày này, để tránh không khí căng thẳng trong nhà, trẻ con nghịch ngợm, phạm lỗi cũng sẽ dễ dàng được bỏ qua hơn để giữ cho hòa khí một năm luôn vui vẻ, hòa thuận.

8. Kiêng mặc quần áo màu đen hoặc trắng

Màu trắng và đen là màu tang tóc, vì vậy, ngày đầu năm người ta kiêng mặc trang phục quá nhiều sắc trắng hoặc sắc đen. Ngày Tết, người ta ưa chuộng những màu sắc sặc sỡ, tạo nên sự phấn khởi, vui vẻ, đặc biệt hai sắc đỏ, vàng.

9. Kiêng vay mượn đầu năm

Ngày đầu năm, người Việt rất kiêng kỵ việc vay mượn, đòi nợ và trả nợ. Vì đi vay đầu năm là điềm báo sẽ túng thiếu cả năm; cho vay đầu năm sẽ khiến tiền bạc phân tán; đòi nợ đầu năm dễ gây mất hòa khí và khiến người đi đòi cả năm sẽ mệt mỏi chạy theo con nợ; trả nợ đầu năm chẳng khác gì đem lộc nhà ra khỏi nhà.

Xưa kia, ông cha có lệ, từ ngày 23 tháng Chạp dựng cây nêu đến hết ngày mùng 7 tháng Giêng hạ cây nêu, những món nợ nần không được phép hỏi đến để trong ngày Tết, ai ai cũng được yên vui hưởng Tết, làng xóm không có chuyện to tiếng, cãi vã lúc năm hết Tết đến.

10. Kiêng xuất hành ngày mùng 5 Tết

Dân gian có câu “mùng năm, mười bốn, hai ba; đi chơi còn lỗ nữa là đi buôn”. Ngày mồng Năm tết là ngày Nguyệt kị, không nên xuất hành đầu năm vào ngày này. Người Việt tin rằng mùng 5 không thích hợp cho các cuộc du xuân lấy lộc

11. Kiêng để tang ngày mùng Một Tết

Ngày mồng Một là ngày đầu tiên của năm mới, là ngày vui của tất cả mọi người. Nên người Việt có lệ gia đình gặp chuyện tang tóc được phép cất khăn tang trong ba ngày Tết. Nhà có tang kiêng đi chúc Tết, ngược lại, họ hàng, làng xóm thường chủ động đến chúc Tết gia đình có tang. Nếu gia đình có người mất vào ngày 30 tháng Chạp thì gia chủ thường thực hiện tang lễ trong ngày hôm đó tránh để sang ngày mồng Một. Trường hợp có người thân qua đời đúng ngày mùng Một Tết thì cũng chưa phát tang ngay mà để đến sáng mùng Hai mới làm lễ phát tang.

12. Kiêng nói điều xui

Những phát ngôn đầu năm sẽ có ảnh hưởng đến những chuyện sẽ xảy ra trong năm. Vì vậy, chỉ nói những điều tốt đẹp, vui vẻ, may mắn, đừng nên nói những từ xui xẻo như “Chết mất” hay ” Tiêu rồi”,”Hỏng rồi”

13. Kiêng treo tranh xui

Tết đến xuân về, người ta thường mua một bức tranh mới về treo để chơi Tết, thường là tranh mang ý nghĩa tốt đẹp, may mắn như tranh đàn lợn, đàn gà, tranh cậu bé… tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở. Người ta kiêng không treo những tranh “xui” như tranh đánh ghen hay đi kiện.

14. Kiêng ăn món xui

Trứng vịt lộn, thịt chó, thịt vịt, cá mè, tôm... là những món "kiêng cữ" trong ngày Tết và cả tháng đầu năm.

Người dân miền Trung có tục kiêng ăn trứng vịt lộn, thịt vịt, thịt chó, cá mè... trong ngày Tết và cả tháng đầu năm vì họ quan niệm ăn những thứ này vào dịp đầu năm hay đầu tháng sẽ rất đen, kém may mắn.

Người dân miền Nam lại ít ăn tôm ngày Tết vì sợ đi …giật lùi như tôm, công việc sang năm sẽ lùi chứ không thể tiến tới.

Dưa hấu đỏ là món không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt ngày Tết. Tuy nhiên, hiếm thấy nhà nào bổ dưa vào mùng 1, phần lớn dưa hấu được "khui" từ mùng 2 Tết trở đi. Vì người xưa quan niệm nếu dưa không đỏ, gia đình sẽ không gặp "hên" trong năm.

Miền Trung và miền Nam lại  tránh những loại quả có tên "xui xẻo".  Ví dụ: miền Trung không chọn quả đu đủ vì tên gọi này phát âm giọng miền Trung nghe gần như “thù đủ”. Người miền Nam lại tránh: cam (cam chịu), lê (lê lết), sapôchê (chê bai), chuối (chúi nhũi)... mà chọn những loại có tên gọi hay như mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài (có ý nghĩa là cầu vừa đủ xài!) và quả sung (sung túc). Người miền Nam cũng chỉ bày quýt mà không bày cam lên mâm trái cây vì quan niệm quýt làm cam chịu.

15. Kiêng mua đồ xui

Mua đồ gì đầu năm cũng là một việc rất quan trọng. Món đồ đó được coi là mua để lấy hên, lấy lộc, bởi “của mua là của được”. Đầu năm người ta kiêng mua dao, thớt, chày, cối…“Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”. Mua muối đầu năm với hàm ý cả năm đậm đà, ý vị. Mua vôi cuối năm rải bốn góc tường nhà để xua đuổi tà ma.

16. Kiêng người xông nhà khi không hợp tuổi

Một người khách đầu tiên đến chúc Tết gia đình bạn trong năm mới thì người đó chính là người xông nhà hay xông đất cho gia đình bạn. Xông nhà là điều rất quan trọng với mỗi gia đình. Nếu người xông nhà hợp tuổi với gia đình bạn, hoặc là người luôn gặp may mắn trong cuộc sống thì gia đình bạn sẽ có được nhiều điều may mắn trong năm mới. Nếu người xông nhà không hợp tuổi hoặc “ nặng vía” thì đem lại rủi ro cho gia đình bạn. Vì vậy, bạn hãy cẩn thận khi muốn “xông nhà” ai đó nhé!

17. Kiêng động kim chỉ trong ngày mồng 1 Tết

Kiêng động kim chỉ trong ngày mồng 1 Tết bởi người ta quan niệm rằng, nếu động kim chỉ trong ngày mồng 1 Tết, thì nếu sinh con mắt sẽ nhỏ dẹt như cây kim vậy.

18. Kiêng giặt giũ

Ngày sinh của Thủy thần chính vào ngày mồng 1 và mồng 2 Tết, nếu giặt giũ trong hai ngày này sẽ động đến Thủy thần, cho nên người ta kiêng giặt giũ trong hai ngày này.

19. Kiêng chúc Tết người đang nằm ngủ

Nếu bạn đến nhà ai ngày Tết thì phải xởi lởi mà chúc Tết, thế nhưng bạn đừng có chúc người còn đang nằm ngủ đấy. Nếu không, lời chúc tốt đẹp của bạn sẻ trở thành lời trù ẻo, muốn cho người ta phải nằm li bì trên giường bệnh. Vì thế, nếu có lòng, bạn phải đợi đến khi người đó ngủ dậy mới nói ra lời chúc với họ.

Trên đây là những điều kiêng kỵ dịp Tết Nguyên Đán của người Việt Nam. Ngày nay, những điều kiêng kỵ ấy vẫn được áp dụng một cách khá phổ biến ở các gia đình, các vùng miền của đất nước.

Hãy chia sẻ bài viết để mọi người biết hoặc đưa ra quan niệm của mình về những điều kiêng kỵ này bạn nhé!

XEM THÊM BÀI VIẾT CỦA TÔI

• 20 Điều học sinh, sinh viên kiêng kỵ khi đi thi

• 11 Dự báo chính xác của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Sưu tầm và biên tập: Trần Giảng