7 câu hỏi phỏng vấn mà bạn cần cẩn trọng khi trả lời

Chúng ta thường dễ dàng xem nhẹ những câu hỏi liên quan đến các vấn đề gia đình hoặc con cái do tính chất thân thuộc của chúng. Dĩ nhiên, nếu đây là một câu chuyện phiếm thông thường giữa bạn bè thân thiết với nhau thì mọi chuyện sẽ chẳng có gì đáng nói.Tuy nhiên, nếu bạn đang ở trong một cuộc phỏng vấn xin việc và người đặt câu hỏi lại là nhà tuyển dụng, thì đã đến lúc bạn nên xem xét lại vấn đề một cách toàn diện rồi đấy, vì theo bà Laura Davis – trợ lý chuyên môn, Ban Tài chính và Nghiên cứu Pháp lý trực thuộc trường Đại học Bloomsburg, Pennsylvania: “Những câu hỏi phỏng vấn kiểu này có thể bị xem như các bằng chứng gián tiếp của một hành vi kỳ thị và xâm phạm nhân quyền”.  

Sau đây là 7 câu hỏi phỏng vấn mang-tính-nhạy-cảm mà các ứng cử viên/ các nhà tuyển dụng được khuyên rằng nên cẩn trọng khi trả lời/ đưa ra trong một cuộc phỏng vấn chính thức:

1. Nghề nghiệp/ Tên của Chồng/Vợ bạn là gì?

Câu hỏi này nghe chừng rất bình thường, nhưng thực tế nó chẳng vô hại như bạn nghĩ đâu. Đây chính là một kiểu dò hỏi gián tiếp về tình trạng hôn nhân của ứng viên, đặc biệt là khi đối tượng được hỏi là phụ nữ, thì nó có thể xem như một dấu hiệu tiềm ẩn của hành vi phân biệt đối xử với phụ nữ khi một số nhà tuyển dụng đã sử dụng tình trạng hôn nhân của ứng viên như một lý do ngầm để loại bỏ họ. Thậm chí một số tiểu bang ở Mỹ, ví dụ như New York đã phải ban hành một lệnh cấm các nhà tuyển dụng không được phép phân biệt đối xử với các ứng viên căn cứ trên tình trạng hôn nhân của họ.

2. Có phải bạn đang có thai?

Theo các quy tắc của Ủy Ban về Cơ hội Việc làm Bình đẳng (EEOC), các câu hỏi liên quan đến con cái của ứng viên được xem như là bằng chứng gián tiếp cho dấu hiệu phân biệt đối xử đối với các ứng viên là phụ nữ. Một số câu hỏi tương tự cũng được khuyên là không nên đưa ra khi phỏng vấn:

• “Bạn có bao nhiêu đứa con?”
• “Con của bạn bao nhiêu tuổi?” hoặc
• “Bạn chăm sóc con như thế nào?”

3. Bạn có “khuyết-tật/ khiếm-khuyết” gì có thể gây ảnh hưởng đến khả năng đảm trách công việc này không?

Không cần phải giải thích nhiều về câu hỏi này, vì rõ ràng là nó đã thể hiện rõ sự kỳ thị và e ngại của nhà tuyển dụng khi đưa ra, và đây thật sự là một kiểu xoi-mói khiếm nhã không chỉ trong vấn đề công việc mà còn cả trong đời sống bình thường. Nên nhớ rằng, nhà tuyển dụng không phải là bác sĩ của bạn và bạn cũng không phải trình báo rõ ràng tình trạng sức khỏe của mình với họ.

Nếu bạn bị đặt các kiểu câu hỏi dạng này hoặc mang tính chất tương tự như vậy, bất kể là bạn đã cung cấp giấy khám sức khỏe của mình trong hồ sơ xin việc, thì bạn chỉ nên trả lời khái quát là mình có đủ sức khỏe và năng lực để bảo đảm hoàn thành tốt công việc được giao.

4. Bạn có từng bị bắt giữ không?

Những câu hỏi mang tính chất xoi-mói về đời tư thậm chí là xúc-phạm gián tiếp kiểu này thì rõ ràng là hành vi kỳ thị và xâm phạm nhân quyền. Nếu bạn không ứng tuyển vào các vị trí cần phải xác minh lý lịch và yêu cầu nghiêm ngặt về nhân thân, thì hãy lịch sự từ chối khi bị hỏi theo kiểu thẩm-vấn-phạm-nhân như thế này.   

5. Bạn có tham gia Công Đoàn không?

Một số công ty không thích tuyển dụng những nhân viên có kiến thức rõ ràng về quyền của người lao động, cũng như ý thức bảo vệ bản thân tốt. Và cách thức kín đáo mà họ dùng để loại bỏ những ứng viên không-phù-hợp theo kiểu này chính là câu hỏi “Bạn có tham gia Công đoàn không?"

6. Bạn có thể tham gia một bài kiểm tra nói dối cùng chúng tôi không?

Trung thực luôn là một tiêu chí trong các yêu cầu tuyển dụng. Nhưng dùng kết quả kiểm tra nói dối để đánh giá sự trung thực của một người dự tuyển, hoặc làm cơ sở đề từ chối tuyển dụng ai đó thì chuyện này thật sự có thể xếp vào danh sách các hành vi xâm phạm quyền con người.

7. Bạn kiếm được bao nhiêu mỗi tháng khi làm ở công ty cũ?

Nghe qua, đây có thể xem là một câu hỏi mở rất bình thường trước khi đề nghị lương,tuy nhiên việc hỏi thẳng về vấn đề lương bổng và thù lao khi chưa xem xét các vấn đề khác thì chưa bao giờ được xem là một kiểu cư xử tế nhị cả, ngay cả khi đó là cho mục đích công việc. Nếu bạn gặp phải câu hỏi này ngay khi đang phỏng vấn và chưa hề có quyết định bổ nhiệm nào cụ thể thì đừng nên trả lời trực tiếp, mà hãy khéo léo đáp lại rằng bạn rất sẵn lòng thảo luận về vấn đề thù lao nhưng trước hết bạn muốn tập trung hơn vào những khả năng mà mình có thể cống hiến cho công ty, hoặc đơn giản hơn, hãy hỏi xem mức lương phù hợp mà bạn có thể nhận được cho vị trí công việc này là bao nhiêu.   

 Hoàng Vi

(Theo Business Insider)