Chúng ta đang dạy con trẻ không trung thực!

Nhà tâm lý hành vi con người Dan Ariely, giáo sư Đại học Duke, Mỹ, đã dành hơn 10 năm nghiên cứu về sự không trung thực. Tại sao con người ta nói dối? Có những thể loại khác nhau nào của sự không trung thực? Hậu quả của điều đó là gì?

Trong phạm vi bài viết này, chúng ta sẽ chỉ đề cập đến vấn đề nhỏ nhất mà thôi.

Có một khái niệm được Dan Ariely nhắc đến nhiều lần – White Lies – những lời nói dối “tích cực”

Chúng ta lớn lên trong môi trường xã hội và bố mẹ dạy ta cái gì được chấp nhận, cái gì không. Trong môi trường đó, những lời nói dối tích cực được khuyến khích.

Dan Ariely kể lại rằng, ông nhìn thấy rất nhiều lần, có những đứa trẻ chỉ tay vào ông và hỏi mẹ chúng: “Mẹ ơi, tại sao chú kia lại có những vết sẹo?” , và bố mẹ chúng thường nói: “Thật không tốt chút nào khi chỉ tay vào người khác. Đừng làm như thế” . Về cơ bản, những điều bố mẹ chúng nói là đúng.

 Chúng ta đang dạy những đứa trẻ về sự lịch sự. Và lịch sự thường chính là không nói đúng sự thật. Ví dụ trên là cách những lời nói dối tích cực được dạy cho những đứa trẻ.

Những lời nói dối tích cực không tạo ra lợi ích cho chúng ta, mà tạo ra lợi ích cho người khác. Nó khiến người khác cảm thấy dễ chịu và hài lòng, một trạng thái của hạnh phúc.

Tất nhiên sẽ có những lời nói dối mang lại lợi ích cho ta. Trong vài trường hợp sẽ không gây hại đến người khác nhưng cũng có trường hợp ngược lại.

Điều thú vị là, chúng ta học được cách nói dối trong môi trường xã hội và sau đó khi chuyển sang môi trường kinh doanh, đột nhiên, ta không được phép nói dối (mọi người yêu cầu ta phải trung thực trong mọi chuyện). Nhưng làm sao chúng ta có thể thực hiện sự chuyển đổi này một cách dễ dàng? Nhất là khi vòng tròn xã hội và vòng tròn kinh doanh đang chồng chéo lên nhau.

Đơn cử như sinh viên tại các trường đại học, vòng tròn xã hội của họ vô cùng phức tạp với những mối quan hệ : bạn bè ở trường, đồng nghiệp chỗ làm thêm, cộng sự thực tập, và vân vân.

Với những vòng tròn đan xen như vậy, thật sự càng ngày càng khó để giữ cho bản thân trung thực trong mọi tình huống.

Nguồn: Bigthink.com

Dịch: Đàm Thu Trang - Ohay TV