“Được” gì sau vụ “Cá chết hàng loạt và Formosa”?

Những cái mất mà sự việc cá chết trên mang lại cho người dân địa phương nói riêng, cho cả nước nói chung, hẳn đã được nói nhiều cũng như làm tốn không ít giấy mực của giới truyền thông nhưng những mặt “được” mà nó mang lại mới là một câu chuyện dài…

Cái “được” thứ nhất không thể không kể đến sau chuyện cá chết hàng loạt đó chính là bài học về sự vào cuộc của chính quyền trong những vụ việc mà sự ảnh hưởng của nó đã vượt qua khỏi giới hạn địa phương. Mãi đến thời gian gần đây, khi mà đã qua nhiều ngày kể từ khi xảy ra hiện tượng cá chết, các cơ quan chức năng mới lên tiếng về nguyên nhân khiến cá chết, theo kết quả quan trắc của Trung tâm quan trắc môi trường và bệnh thủy sản miền Bắc (thuộc Bộ NN&PTNT), hiện tượng cá chết hàng loạt, trôi dạt vào bờ biển là do “nguồn nước bị nhiễm độc” chứ không phải do vi khuẩn gây bệnh. Sự vào cuộc ấy liệu có được gọi là kịp thời chăng, khi ngần ấy thời gian, người dân lo lắng?! Sự vào cuộc ấy liệu có kịp thời chăng, khi đến nay, đã có nhiều “kết luận” không rõ thực hư từ nhiều nguồn, làm tăng thêm hoang mang của dư luận?!

Thêm một cái “được” mà câu chuyện này mang lại, đó chính là “được” một bài học về niềm tin. Những tác động tích cực mà khu kinh tế Vũng Áng, mà tập đoàn Formosa mang lại cho kinh tế Hà Tĩnh và rộng hơn là kinh tế cả nước không biết đã được bao nhiêu người biết đến nhưng tôi chắc rằng hiện tại bây giờ, ngay lúc này, người ta biết đến Formosa nhiều hơn bởi nó luôn là cái tên được đi liền trên các mặt báo cùng câu chuyện cá chết hàng loạt. Trao đổi với Đất Việt, ngày 22/4, Đại diện của Formosa tại Hà Nội khẳng định: "Việc cá chết hàng loạt không liên quan tới công ty chúng tôi, bởi hiện tại nhà máy chưa đi vào hoạt động, cuối tháng 6 chúng tôi mới đưa vào sản xuất, thậm chí còn không hoạt động được hết hiệu suất 100%". Bên cạnh đó, theo vị đại diện trên, trong khu vực cống xả thải, cá vẫn sống bên trong rất nhiều, thậm chí rất khỏe. Bởi vì, cơ quan kiểm tra thường xuyên, không đến nỗi gây ô nhiễm như người dân nghi ngờ. Sức nặng niềm tin của người dân dành cho lời phát biểu trên có lẽ phải xếp lại sau những ngờ vực vốn đã được hình thành và đang ngày càng lớn dần lên không chỉ đối với Formosa mà đó còn là đối với những doanh nghiệp, những dự án đã, đang và sẽ đi vào hoạt động.

Và một bài học lớn mà tôi rút ra được từ sau câu chuyện này (đây có thể cũng chỉ mang tính cá nhân với bản thân tôi) đó chính là bài học về sự bình tĩnh, sự tỉnh táo khi tiếp nhận thông tin. Dường như, bấy lâu nay, ta vẫn bỏ qua giai đoạn “chọn lọc” khi tiếp nhận thông tin từ báo giới nói riêng, từ giới truyền thông nói chung. Trước một vấn đề chưa có kết luận chính thức từ cơ quan chức năng, thì cần cẩn trọng hơn bao giờ hết trước những nguồn thông tin chỉ mang tính chất tham khảo, tránh hoang mang, lo lắng khi chưa đủ cơ sở.