\"Fire\": Văn hóa, tình dục, và câu chuyện về lòng dũng cảm

Deepa Mehta , sinh ngày 01 tháng 1 năm 1950 tại Amritsar , Punjab ( Ấn Độ) là một đạo diễn, biên kịch nổi tiếng người Indo-Canada. Các tác phẩm của bà luôn phản ánh những góc khuất, mặt trái của đời sống. Nổi tiếng và gây tranh cãi nhất trong số đó là các phim trong bộ 3 yếu tố:  Fire (1996), Trái Đất (1998), và Nước ( 2005).

3 bộ phim nổi tiếng: Fire (1996), Trái Đất (1998), và Nước ( 2005).

Fire là bộ phim được dựa trên câu chuyện Lihaf (The Quilt) của Ismat Chugtai viết năm 1941. Đây là một trong những bộ phim  đầu tiên ở Ấn Độ đưa mối quan hệ đồng tính lên màn ảnh một cách rõ ràng.

FIRE

Bộ phim là một câu chuyện của hai người phụ nữ Ấn Độ những người tìm kiếm sự an ủi từ cuộc hôn nhân của họ bố trí và cuộc sống khó khăn, trong mỗi cánh tay người khác và tìm thấy một tình yêu mà bất chấp cả truyền thống và nỗi sợ hãi mà liên kết với chúng.

Fire kể về gia đình Ashok, gồm vợ của ông - Radha, em trai Jatin, bà mẹ ốm yếu bị câm Biji và gã người hầu Mundu. Ashok điều hành một doanh nghiệp gia đình gồm 1 cửa hàng bán thực phẩm còn em trai Jatin có một cửa hàng cho thuê video ở bên cạnh. Jatin kết hôn với Sita xinh đẹp do sự sắp xếp của anh trai và mẹ, mặc dù Jatin yêu Julie, một cô thợ cắt tóc Trung Quốc. Thoạt nhìn, gia đình Ashok có vẻ như là 1 gia đình thuộc tầng lớp trung lưu hạnh phúc. Tuy nhiên, bên trong đó là những khúc mắc, những thất vọng, đau khổ và giả dối. Cả hai cuộc hôn nhân của 2 anh em trong gia đình đều không hạnh phúc, không có tình yêu. Radha và Sita hàng ngày cùng nhau làm việc ở cửa hàng, rồi cùng nhau chăm sóc mẹ già ốm yếu, cùng nhau chuyện trò tâm sự.

Hai nhân vật chính của câu chuyện Radha và Sita

Hai người phụ nữ với tính cách khác biệt nhau: Radha có phần chịu đựng vì đã lớn tuổi, còn Sita thuộc thế hệ trẻ, với những suy tư nổi loạn. Hai người phụ nữ tưởng chừng như khác biệt nhưng đã tìm thấy ở nhau sự đồng cảm, sự giao hòa.

CƠN  BÃO TỬ “FIRE”

Fire là một bộ phim gây ra nhiều tranh cãi và kéo theo làn sóng phản đối khi công chiếu tại các rạp ở Ấn Độ năm 1998, bộ phim bị cấm ở Pakistan. Thậm chí đạo diễn và các diễn viên phải nhờ đến sự bảo vệ của cảnh sát trước những kẻ quá khích cho rằng bộ phim "vô đạo đức và khiêu dâm", "chống lại truyền thống và văn hóa Ấn Độ”,”khủng bố văn hóa”.

“Fire” đã được Hội đồng kiểm duyệt phim Ấn Độ thông qua vào tháng 5 năm 1998 và được đánh giá là phim của người lớn, điều kiện duy nhất là tên nhân vật của Sita được thay đổi để Nita. Bộ phim lần đầu tiên được trình chiếu ngày 13/11/1998 và nhanh chóng có mặt trong hầu hết các thành phố lớn trên khắp Ấn Độ.

Những hình ảnh trong phim bị chỉ trích là "vô đạo đức và khiêu dâm"

Sau khi phát hành năm 1998 tại Ấn Độ, bộ phim đã dấy lên một làn sóng phản ứng mạnh mẽ, một số nhóm đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình, tiến hành một loạt các cuộc đối thoại công khai xung quanh các vấn đề như đồng tính luyến ái và tự do ngôn luận .

Vào ngày 2 tháng 12 hơn 200 Shiv Sanaiks ( một tổ chức chính trị dân tộc chủ nghĩa Hindu ở Ấn Độ) xông vào một rạp chiếu phim ở ngoại ô Goregaon, Mumbai , đập vỡ các cửa kính, đốt áp phích và la hét các khẩu hiệu. Họ buộc các nhà quản lý hoàn trả vé cho khán giả. Bộ trưởng Bộ trưởng Manohar Joshi là người ủng hộ việc dừng chiếu Fire đã nói rằng “Chủ đề của bộ phim là xa lạ với nền văn hóa của chúng tôi”

Hàng loạt cách sự kiện kích động, phá hoại nổ ra liên tiếp, nhiều rạp chiếu  phim đã phải dừng chiếu. Tuy nhiên những khán giả đã chiến đấu để  bộ phim tiếp tục được trình chiếu.

Trước tình hình đó, một nhóm các nhân vật điện ảnh và các nhà hoạt động tự do ngôn luận, bao gồm cả Deepa Mehta , các ngôi sao điện ảnh Ấn Độ Dilip Kumar, Mahesh Bhatt, đã phải đệ trình một bản kiến nghị đến Tòa án Tối cao yêu cầu cung cấp một " biện pháp an toàn" ngoài việc bảo vệ cơ bản, nhờ đó mà bộ phim có thể được tiếp tục trình chiếu. 

Đến ngày 07 tháng 12 Deepa Mehta dẫn đầu một cuộc biểu tình tại New Delhi với các nhà hoạt động từ 32 tổ chức nhằm phản ứng lại với những yêu cầu cấm chiếu bộ phim Fire, mang theo băng-rôn, họ nêu cao các khẩu hiệu chống lại Shiv Sena khẩu hiệu và kêu gọi cho  sự tự do.

Ngày 12 tháng 12 khoảng 60 người đàn ông của tổ chức Shiv Sena đã biểu tình bằng cách chỉ mặc đồ lót của họ và ngồi ở trước cửa nhà Dilip Kumar để phản đối sự ủng hộ  “Fire”. Sự việc đã nhanh chóng được cảnh sát giải quyết, 22 người đã bị bắt giữ và Kumar, cũng như những người khác liên quan đến việc sản xuất của bộ phim đã được cung cấp sự đảm bảo an ninh của cảnh sát.

Các rạp chiếu phim đã mở cửa, trình chiếu trở lại bộ phim Fire vào ngày 18 tháng 12 nhưng ngay sau đó100 thành viên của Đảng Bharatiya Janata (BJP) tiến hành phá hoại các áp phích tại Nhà hát Sundar ở Kanpur mặc dù đã được cảnh sát đảm bảo.

 Qua nhiều thăng trầm, cuối cùng Fire đã được tái bản mà không bị cắt sửa bởi

Hội đồng Censor vào ngày 12 tháng 2 năm 1999.

VÌ SAO FIRE LẠI GÂY RA HIỆU ỨNG MẠNH MẼ NHƯ VẬY?

“Fire” đã chỉ trích những hiện thực ngột ngạt đang tồn tại trong đời sống Ấn Độ - hôn nhân sắp đặt, không tình yêu, đạo đức tôn giáo giả tạo, phân biệt giới tính, coi thường giá trị của phụ nữ, phân biệt tầng lớp xã hội chủ - tớ… mà không phải ai cũng coi đó là lẽ tự nhiên và bất di bất dịch.

Một số nhà phê bình đã mô tả “Fire” như một bộ phim về đồng tính nữ mà thông qua đó thể hiện sự thông cảm đối với những người phụ nữ. Tuy nhiên cũng theo như lời của Mehta, bộ phim không nhằm thúc đẩy và lý tưởng hóa mối quan hệ đồng tính nữ, mà nó còn chứa đựng giá trị lớn hơn.

Bộ phim mô tả sự phát triển của quan hệ tình dục yêu thương giữa hai người phụ nữ, nhưng sự thành công của bộ phim không chỉ đơn giản nằm ở việc phơi bày thực tế này. Sức mạnh nghệ thuật của bộ phim nằm trong hấp dẫn của nó đối với các mối quan hệ giác ngộ, yêu thương và đáp ứng tinh thần giữa con người. Bộ phim đã mô tả một cách chân thật các mối quan hệ truyền thống thể chế trong xã hội.

Sức hấp dẫn của bộ phim chắc chắn không phải cho các mối quan hệ khác thường

so với những người thông thường.

Bộ phim cũng cho các khán giả chiêm ngưỡng và hít thở trong bầu không khí xã hội của một vùng ngoại ô của Ấn Độ. Với những trò chơi dân gian của Rama và Sita, cảnh rước hôn lễ  (Radha và Sita xem nó từ ban công của ngôi nhà của họ) với khung cảnh đường phố vào ban đêm sinh động. Radha và Sita, mặc sarees lấp lánh đầy màu sắc với dây chuyền và vòng đeo tay đúng như trang phục truyền thống phụ nữ Ấn Độ. Các đoạn phim của một buổi sáng sớm đan xen với âm nhạc gây ấn tượng mạnh mẽ cho người xem.