Khai phá lịch sử, tìm về nguồn cội hay phá vỡ giá trị nhân văn?

Sử sách qua từng thời đại, cán mốc thời gian và dòng lưu lịch sử. Sự ẩn tiềm trong từng tấc thời đại và con người luôn làm trỗi dậy sự tò mò cùng khám phá. Giống như tìm ra những miền đất hoang mới, bới lên bề dày những gì nó có, tạo ra những cú hích cùng tranh cãi, luôn làm cho con người ta dõi theo từng sợi dây thời gian.

"Dân ta phải biết sử ta

Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam."

Sử nước ta vẫn luôn có những khoảng trống cần lấp đầy, vẫn cứ được đào được xới, được khơi dậy như nguồn khai phá, chẳng có chăng lại không đủ dùng, đủ xài. Hết một đời, có chắc hiểu rõ nguồn cơn của giai thoại đã được ghi.

Mỗi thời đại giống như một show truyền hình ăn khách bậc nhất. Cạnh tranh nội bộ và tranh đấu giữa các đài lân cận. Lúc khởi đầu là thời kì vươn lên mạnh mẽ, rating vượt trội. Rồi qua từng mấu chốt thời gian, lên xuống như biểu đồ miền biển. Những cái tên nổi bật, tạo nên từng tấc lịch sử hoặc chăng chính lịch sử đã tạo nên những cái tên đó. Rồi cũng kết thúc thường là vua quan ăn chơi sa đọa, scandal mọi nơi, dân chúng quay đầu, và cuộc nổi dậy của những chương trình con hoặc bị nuốt chửng bởi đài khác.

Lịch sử là vậy, luôn có những ẩn tàng, những bí mật, những cuộc chiến tranh, âm mưu, trí mưu của người xưa làm ta phải cảm thán. Những mưu lược, tầm nhìn xa hàng thế kỉ, suy nghĩ thao túng mạnh mẽ, khả năng chịu đựng rồi vực dậy một cách hoàn hảo. Những phương pháp ép cung, hành hình đầy kì dị và tàn độc, làm người ta ghê rợn nhưng cũng đầy tính thách thức.

Đó là một trong những lý do lịch sử TQ lại được yêu thích, bề dày của nó quá lớn, những con người nổi bật, tài giỏi hay tàn ác, hoặc cả hai. Những chứng tích và điều khiến người ta thích thú nhất chính là mộ. Những ngôi mộ đầy kì bí, lưu lại những cách thức khoa học không thể lý giải, dòng lưu của lịch sử không bị phai nhạt ở đó, nó tiềm tàng những bí ẩn mà con người luôn muốn khai phá.

Lịch sử như một nguồn cội, như một lời thách đấu của những người xa xưa. Những cán mốc thời gian không bao giờ nhớ nổi nhưng từng thời đại trôi qua đã lưu lại những kì công. Chúng ta vẫn từng bước trên con đường khai phá từng trạm thời đại, như một cách thức tìm về nguồn cội. Nhưng có lẽ như là nhiều người đã, đang và sẽ đi chếch hướng, lệch khỏi đường ray sử sách, coi rẻ cái giá trị lịch sử nó mang đến và tìm về giá trị kinh tế nhiều hơn. Có chăng đó là điều đáng buồn để phải suy ngẫm.