Cafe Ku Búa Cafe Ku Búa là một blog về kinh tế, chính trị, xã hội... Tài khoản này được thành lập bởi Ohay TV dưới sự cho phép của Cafe Ku Búa, chúng tôi tổng hợp những chia sẻ hữu ích của Cafe Ku Búa phù hợp với cộng đồng độc giả của Ohay TV. Mọi thắc mắc, liên hệ mời các bạn truy cập website chính.

Khi báo lá cải lên ngôi - Phần 1

Đăng 7 năm trước

Báo lá cải có nhiều tác hại xấu tại sao vẫn càng ngày càng hot? Tại sao ngay cả một số báo chí chính thống cũng đang dần lá cải hoá?

“Mê mệt với clip Song Joong Ki quá đẹp trai khi nhận giải tại SIA 2016” – Kenh14, 16/3/2016

“Thêm một chàng trai Việt bật khóc vì T-Ara” – iOne, 15/3/2016

“Bị người yêu đá, cô nàng ‘tròn như quả bóng’ giảm 14kg trong 3 tháng” – Soha, 16/3/2016

Đọc ba tiêu đề này, các bạn nhận thấy điểm chung là gì? Trích ra từ ba trang báo mạng có lượt truy cập khá lớn, hai trong số đó còn được coi là “dành cho giới trẻ,” ba bài viết này đều là ví dụ điển hình cho báo lá cải ở Việt Nam.

Như nhà báo Trung Bảo trích dẫn trong một bài báo đăng trên BBC Vietnamese, “khái niệm ‘báo lá cải’ hàm ý chỉ những thông tin chỉ mang tính giải trí nhất thời chứ không có giá trị lâu dài, giống như chiếc lá cải sáng tươi chiều héo.”(1)

Khái niệm này đã bắt đầu từ lâu ở các nước phương Tây để nói đến hiện tượng các trang báo chỉ tập trung khai thác các tin tức giật gân, gây sốc về tội phạm, án mạng, người nổi tiếng nhằm mục đích tám chuyện, câu khách và kiếm lợi nhuận. Đôi khi nó còn được gọi là Tin tức Đồ ăn vặt (Junk food News) vì rất dễ sản xuất, không tốn kém thời gian và tiền của so với báo chí chính thống, và vì thế cũng chẳng “bổ béo” gì cho người đọc.(2)

Nhiệm vụ của báo chí là đưa ra những thông tin quan trọng, chính xác và nhanh nhạy, để từ đó định hướng công chúng, cung cấp một hệ thống kiểm tra chéo, và phân bổ quyền lực một cách công bằng giữa nhà nước, doanh nghiệp, cá nhân, và các tổ chức xã hội.(3)

Báo chí chính thống không nhất thiết chỉ đưa tin về các vấn đề lớn thuộc chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, mà nó còn đề cập đến các mảng khác trong đời sống như sức khoẻ, du lịch, giải trí… cũng quan trọng không kém. Tuy nhiên, điểm khác biệt giữa báo chí chính thống và báo lá cải nằm ở giá trị lâu dài và ảnh hưởng xã hội của thông tin được cung cấp.

Nhiều khi chúng ta cứ tự hỏi, tại sao dân trí mình không cao? Bên cạnh giáo dục ở nhà và trường học, thì những thứ chúng ta đọc được hàng ngày đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành nhận thức mỗi người. Những tờ báo mang tiếng dành cho giới trẻ, lượt xem cao chất ngất, lại nhan nhản tin về hot girl lộ hàng, hoa hậu bán dâm, hay cô A tố cáo anh B ngoại tình, thì trách nhiệm định hướng và giáo dục thế hệ trẻ đổ thừa cho ai?

Các thông tin lá cải thường khá đơn giản, dễ hiểu, chỉ dựa vào tên tuổi người nổi tiếng hay sự kiện giật gân cướp-giết-hiếp để câu khách, nên việc đọc các thông tin này cũng không yêu cầu nhiều hoạt động não bộ, đọc xong thường không đọng lại kiến thức gì mà chỉ trở thành chuyện để bàn tán.

Mặc dù nhiều người cho rằng trong cuộc sống căng thẳng thường ngày, việc đọc thông tin giải trí là một cách giải stress, nhưng nếu đọc thường xuyên, những tin tức vô thưởng vô phạt, chưa kể nhiều khi còn sai sự thật này, sẽ gây ra nhiều tác hại khôn lường.

Về phương diện xã hội, có nhu cầu cao thì cung cũng sẽ tăng lên. Việc đọc nhiều, khuyến khích báo lá cải không những khiến cho đời sống nhiều người nổi tiếng khổ sở hơn, bị soi mói nhiều hơn, ví dụ như chuyện tuổi tác của Công Phượng bị đào lên đào xuống năm kia, nó còn tạo điều kiện cho các nguồn lá cải kiếm lợi từ sự dễ dãi, cả tin của người đọc.

Bên cạnh đó, nhiều trang báo còn dùng mọi thủ đoạn bịa đặt, thêu dệt và giật-gân-hoá tin tức khiến cuộc sống của nhiều người lao đao. Ví dụ như chuyện cuối năm ngoái có ông bố đi khắp nơi tìm con trai bị bắt cóc, mặc dù gia đình đến giờ vẫn chưa có thêm tin tức gì, nhưng nhiều báo lại đăng tin sai lệch rằng đứa trẻ đã được tìm thấy rồi, gây hoang mang dư luận và làm hằn thêm nỗi đau của người trong cuộc.

Về mặt tư duy, đọc báo lá cải nhiều, đặc biệt những bài viết chữ chẳng có mấy mà ảnh chiếm tới 80%, khiến não bộ của chúng ta quen với việc tiếp nhận thông tin một cách quá dễ dàng, từ đó làm giảm khả năng đọc và hiểu những kiến thức, thông tin phức tạp hơn. Dần dà, lượng tiêu thụ báo lá cải sẽ càng tăng lên, thông tin nhảm nhí càng áp đảo, trong khi đó những vấn đề quan trọng, cần sự quan tâm và đóng góp ý kiến của xã hội lại bị vùi xuống dưới.

Nghiêm trọng hơn thế, việc đọc những thông tin tiêu cực, gây sốc tràn lan trên mặt báo cũng bóp méo nhận thức và nhân cách con người rất nhiều. Khi báo chí cứ tích cực lăng xê các sao nổi lên chỉ vì scandal lộ hàng, tình ái, hay cổ suý lối sống thực dụng, ưa vật chất của một bộ phận mà không có sự phê phán, người đọc dễ bị ấn tượng rằng “xã hội bây giờ phải thế,” và dần bình thường hoá những chuyện này trong tiềm thức.

Một số báo còn miêu tả chi tiết thái quá những vụ án dã man hay chuyện bạo lực, tình dục trong học đường, dễ ảnh hưởng tiêu cực tới nhận thức còn đang phát triển của người trẻ, vô tình làm gia tăng sự suy đồi đạo đức và tỉ lệ phạm tội. Đặc biệt, việc báo chí tập trung khai thác các hot boy hot girl hay những câu chuyện thổi phồng về “soái ca” truyện ngôn tình, cũng tạo ra những tiêu chuẩn và sự trông đợi méo mó và không thực tế, ảnh hưởng tới suy nghĩ và lựa chọn sau này của độc giả.

Tóm lại là, báo lá cải có nhiều tác hại xấu như vậy, tại sao vẫn càng ngày càng “hot”? Tại sao ngay cả một số báo chí chính thống cũng đang dần “lá cải hoá”?

Các bạn hãy đón đọc bài viết tiếp theo trên LOK để biết lí do nhé!

Trần Khánh Linh @ Daylalinh

Clip: LOK , CẢI THỐI NẤU CANH - BU NHANH KẺO HẾT

Cảm ơn bạn Trần Khánh Linh và LOK

Chủ đề chính: #báo_lá_cải

Bình luận về bài viết này
0 bình luận

Đang tải bình luận...


Đang tải nội dung cho bạn