Làm thể nào để RA QUYẾT ĐỊNH như những người THÀNH CÔNG

Những quyết định tuyệt vời không xảy ra một cách ngẫu nhiên. Ở bài viết này, Ohay.tv muốn chia sẻ với các bạn một quy trình đã được xác thực mà tất cả chúng ta có thể làm theo để cải thiện những lựa chọn mà chúng ta thực hiện.

Hằng ngày, chúng ta phải đối mặt với một chuỗi triền miên các quyết định. Đã có một nghiên cứu chỉ ra rằng chúng ta bị đắm chìm trong khoảng 70 quyết định một ngày.

Một vài quyết định thì rất nhỏ nhặt, như là hôm nay ăn gì, đi làm đường nào để không kẹt xe hoặc xử lý việc nào trước... Có những cái khó hơn, cần nhiều chất xám hơn, như là 2 công ty gọi mời đi làm thì nên chọn công ty nào, có nên di cư đến chỗ người yêu sống luôn không hay có nên loại bỏ mấy người độc hại khỏi cuộc đời mình hay không...

Một lần nữa khẳng định rằng với quá nhiều quyết định phải thực hiện mỗi ngày như vậy, việc học cách để sắp xếp thứ tự ưu tiên và đưa ra những quyết định hiệu quả là cực kỳ quan trọng đối với sự thành công và hạnh phúc của chính chúng ta.

Mặc dù có rất nhiều phương pháp những người thành công sử dụng để ra quyết định một cách hiệu quả, 10 cách dưới đây là những điều tinh hoa, tinh túy nhất được chọn lọc trong vô vàn cách kia.

1. Người thành công biến những quyết định nhỏ nhặt thành nếp sống hằng ngày

Việc ra quyết định cũng giống như cơ bắp vậy: khi mà chúng ta sử dụng nó suốt cả ngày, rồi nó sẽ mệt mỏi, rã rời và không thể hoạt động tốt và hiệu quả nổi nữa. Một trong những cách hay nhất mà người thành công sử dụng để ra những quyết định "tốn nhiều chất xám" đó là loại bỏ những thứ nhỏ nhặt, bằng cách biến chúng thành nếp sống. Điều này sẽ giúp tiết kiệm chất xám cho những quyết định khó khăn và phức tạp.

Steve Jobs và chiếc áo cổ rùa (turtleneck) huyền thoại

Mark Zuckerberg và chiếc áo khoác hoodie

Cả hai tỷ phú trên đã phát biểu rằng những hình tượng này là kết quả của một nếp sống hàng ngày đã giúp giảm bớt sự tiêu hao chất xám vào những điều nhỏ nhặt. Cả hai đều đã nhận thức được rằng khả năng ra những quyết định tốt mỗi ngày có hạn, cũng như tổng thống Barack Obama từng nói: "Các bạn sẽ thấy tôi chỉ mặc những bộ vest màu đen hoặc xanh. Tôi đang giảm bớt những quyết định hết mức có thể. Tôi không muốn phải suy nghĩ về việc tôi đang ăn gì và mặc gì, bởi vì tôi có quá nhiều thứ khác cần suy nghĩ và ra quyết định."

2. Buổi sáng là lúc người thành công ra những quyết định lớn

Một cách tuyệt vời khác để loại bỏ những quyết định hao phí chất xám là để dành những quyết định nhỏ sau giờ làm việc (trong trường hợp chúng bắt buộc phải làm) và xử lý những quyết định phức tạp vào buổi sáng, đó là lúc tinh thần chúng ta tỉnh táo nhất. Khi chúng ta đang phải đối mặt với một chuỗi những quyết định mà cái nào cũng quan trọng, cũng cần chất xám để suy xét, một mẹo tuyệt vời dành cho chúng ta đó là hãy dậy sớm và xử lý những công việc quan trọng và phức tạp nhất TRƯỚC KHI một đống thứ xao nhãng ập đến (chuông điện thoại, tin nhắn báo hộp thư đến...). Một cách quen thuộc là hãy xử lý mấy thứ lặt vặt vào buổi tối trước khi bắt đầu ngày tiếp theo. 

Ví dụ, chuẩn bị sẵn quần áo ngày mai mặc vào buổi tối trước khi ngủ thì chúng ta sẽ không cần phải nghĩ ngợi về việc mặc gì khi thức dậy nữa.

3. Người thành công chú ý đến cảm xúc của mình

Có một câu nói cổ rằng: "Đừng ra những quyết định lâu dài dựa trên những cảm xúc nhất thời", và nó hoàn toàn chí lý. Những người thành công nhận biết và hiểu cảm xúc của mình (bao gồm mức độ và sự ảnh hưởng đến cách cư xử của họ) để họ có thể nhìn nhận những quyết định một cách khách quan và hợp lý nhất có thể.

Nhưng thật không may là phần lớn chúng ta đều không giỏi về khoản kiểm soát thậm chí là nhận biết cảm xúc của chính mình. TalentSmart đã tiến hành một cuộc kiểm tra trên hơn một triệu người và đã nhận ra rằng chỉ có 36% trong số chúng ta có khả năng xác định chính xác cảm xúc hiện tại của mình. Ngược lại thì những người ra quyết định tốt lại biết rằng một trạng thái cảm xúc xấu có thể khiến họ cư xử quá đà hoặc đi trật hướng khỏi tiêu chuẩn đạo đức của chính mình, nó cũng giống như một trạng thái cảm xúc tốt có thể khiến họ tự tin thái quá và đưa ra những quyết định bồng bột, nóng vội, thiếu cân nhắc.

4. Người thành công đánh giá các ý kiến một cách khách quan

Khi thật sự tập trung vào một quyết định, những người thành công cân đo đong đếm những lựa chọn của họ dựa trên một nhóm điều kiện đã được xác định trước, bởi vì họ biết điều này khiến cho việc ra quyết định trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Sau đây là một số điều kiện hữu ích để bạn tham khảo:

• Quyết định này mang lại lợi ích cho tôi như thế nào?
• Nó tác động đến tôi như thế nào? (Có làm tổn thương tôi không? Nếu có thì cụ thể là tổn thương như thế nào?)
• Tôi sẽ hối hận khi ra quyết định này không?
• Tôi sẽ hối hận nếu như không ra quyết định chứ?
• Quyết định này có phản ánh giá trị của tôi không?

5. Người thành công gác những quyết định đến hôm sau

Việc gác những quyết định đến hôm sau sẽ đảm bảo rằng chúng ta đã suy nghĩ thấu đáo khi chúng ta thực hiện nó vào ngày kế tiếp. Chúng ta sẽ có thêm thời gian để lắng nghe cảm xúc của mình. Khi mà chúng ta hành động quá nóng vội, ta sẽ có xu hướng "phản ứng nhất thời" (phản xạ lại hiện tượng một cách tự nhiên không kịp suy nghĩ), đến khi ta bình tâm hơn và có thời gian hơn để cân nhắc quyết định của mình thì ta lại phát hiện ra những khía cạnh quan trọng mà có thể ta đã không nhìn thấy trước đó.

6. Thế nhưng, người thành công không chờ quá lâu

Người thành công hiểu được tầm quan trọng của việc thu thập thông tin nhiều nhất có thể, nhưng đồng thời họ chắc chắn không để mình bị trì trệ bởi việc phân tích. Thay vì chờ đợi những vì sao thẳng hàng, những người thành công biết rằng họ cần có một lịch trình làm việc để đạt được quyết định mà họ đã đưa ra. Một khi họ đã xác định được ngày mà họ cần phải hoàn thành, họ được tiếp thêm động lực để làm việc và suy nghĩ xem xét cách để đạt được deadline đó.

7. Người thành công nạp lại năng lượng bằng cách tập thể dục

Khi chúng ta phải ra một quyết định trọng đại thì tự nhiên não chúng ta sẽ sản sinh ra chất cortisol, chất này sẽ kích thích tâm lý "chiến hay chuồn" trong chúng ta. Chất Cortisol sẽ làm giảm đi sự minh mẫn của chúng ta. Khi mà chúng ta thấy bản thân mình đang bị stress bởi một quyết định, thì hãy dừng lại một chút và tập thể dục với những động tác đơn giản nhẹ nhàng thôi để giải tỏa đầu óc. Chỉ 30 phút tập thể dục thì chất endorphin sẽ được sản sinh giúp chúng ta lấy lại được sự minh mẫn.Điều đó sẽ giúp chúng ta suy nghĩ thấu đáo và sáng suốt hơn.

Ngoài ra việc tập thể dục cũng giúp chúng ta vượt qua được trạng thái tâm lý "chiến hay chuồn". Nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc luyện tập thể dục lâu dài sẽ cải thiện tổng thể chức năng của các vùng não mà đảm nhiệm vai trò ra quyết định. Lợi ích của việc tập thể dục thì không cần bàn thêm nữa phải không nào? Cho nên là đừng nóng vội, đừng lo lắng, hãy bình tĩnh hít thở và vận động một chút rồi mọi thứ sẽ được giải quyết thôi.

BONUS TỪ VỰNG TIẾNG ANH

1. Be/Get bogged down by nghĩa là  bị đắm chìm trong..., bị sa lầy vào...

Example: It's easy to get bogged down in details -> Rất dễ bị sa lầy vào những điểm chi tiết.

2. Permanent decisions nghĩa là những quyết định có ảnh hưởng lâu dài.

3. Temporary emotions nghĩa là những cảm xúc nhất thời.

4. objectively and rationally nghĩa là một cách khách quan và hợp lý.

5. lash out nghĩa là vung tiền ra (một cách hào phóng hoặc ngông cuồng) (khẩu ngữ).

6. stray from nghĩa là lạc lối, đi lạc.

7. Be wrapped up in sb/sth: tập trung vào ai/cái gì, chỉ nghĩ đến ai/cái gì.

Ex: They are completely wrapped up in their children->họ hoàn toàn chỉ nghĩ đến con cái mình.

8. a predetermined set of criteria: Một bộ các điều kiện đã được xác định trước.

9. decision-making: việc ra quyết định.

10. sleep on sth: để ngày hôm sau hãy quyết định, gác đến hôm sau.

Ex: There is no need to make a decision now; why don't you go home and sleep on it?

11. Have clarity of thought: suy nghĩ thấu đáo, rõ ràng.

12. Run their course: tiến triển như thường lệ, kết thúc như thường lệ.

Ex: We can't cure the disease, it must run its course -> Ta sẽ không thể chữa khỏi bệnh này đâu, bệnh sẽ tiến triển như thường lệ thôi (sẽ dẫn đến tử vong thôi).

13. Expose important facets: phát hiện ra những khía cạnh quan trọng.

14. Though: thế nhưng.

Ex: She promised to phone, I heard nothing, though. -> Chị ta hứa là sẽ gọi điện thoại, thế nhưng tôi chẳng thấy gì cả.

15. fall prey to sth: bị săn làm mồi.

Ex: The zebra fell prey to the lion -> Con ngựa vằn bị sư tử săn làm mồi.

16. fight or flight response: chiến đấu hay chạy trốn. Đây là cảm giác do dự, phân vân không biết cần phải làm gì khi có một sự kiện xảy ra. Quyết định xử lý, giải quyết hay là né tránh.