Những bí ẩn về sự tiến hóa của người nguyên thủy.

Cho đến hiện nay vẫn còn tồn tại rất nhiều bí ẩn xung quanh sự tiến hóa của con người. Tại sao chúng ta tiến hóa theo hướng này mà không theo hướng khác? Tại sao chúng ta là loài người duy nhất còn sót lại? Những con đường tiến hóa khác mà chúng ta có thể tiến tới là gì? Và chúng ta sẽ đi về đâu với tiến trình tiến hóa như hiện nay? Đã có rất nhiều giả thuyết đặt ra nhưng vẫn không thể thỏa mãn hết sự tò mò của con người, dường như càng đi sâu vào tìm hiểu lại càng gặp phải những dấu hỏi lớn hơn.

1. Con người hiện đại đến từ đâu?

Những địa điểm trên thế giới tìm thấy tàn tích của người nguyên thủy

Đây là câu hỏi gây nhiều tranh cãi nhất bởi có khá nhiều giả thuyết khác nhau để trả lời cho vấn đề này. Giả thuyết có tên “out-of-Africa” cho rằng con người hiện đại xuất hiện ở gần châu Phi và sau đó lan rộng ra khắp thế giới. Giả thuyết đa khu vực lại cho rằng con người hiện đại đã tiến hóa trên một khu vực rộng lớn, những người thuộc các quốc gia khác nhau tiến hành thông hôn với nhau, dẫn đến sự tiến hóa của con người hiện đại.

2. Ai là họ người đầu tiên?

Chân dung mô phỏng người Homo naledi do họa sĩ John Gurche phục dựng từ ảnh quét các bộ xương.

Các nhà khoa học đã khám phá ra rất nhiều họ người cổ đại ở những khoảng thời gian khác nhau. Họ cố gắng tìm ra câu trả lời cho câu hỏi về điều kiện thích nghi và trình tự tiến hóa của con người.

3. Chúng ta có sex với người Neanderthal?

Tái hiện hình ảnh người cổ đại Neanderthal tại một bảo tàng ở Eyzies-de-Tayac, Pháp.

Liệu trong cơ thể chúng ta có còn tồn tại gen của người anh em đã tuyệt chủng này hay không? Các nhà khoa học cho rằng người Neanderthal không hoàn toàn biến mất mà trở thành một phần của lòai người hiện nay.

4. Tại sao số lượng con người hiện đại được mở rộng và thoát khỏi châu Phi?

Bản đồ các dòng di cư của loài người dựa theo kết quả DNA tìm được. ( các con số đại diện cho ngàn năm trước so với hiện đại).

Khoảng 50.000 năm trước, con người hiện đại di cư từ châu Phi ra hầu hết các khu vực trên khắp các châu lục (trừ Nam Cực). Một số nhà khoa học phỏng đoán chính sự di cư này đã làm biến đổi bộ não của chúng ta, cho phép chúng ta sử dụng các loại ngôn ngữ phức tạp và các công cụ tinh vi, hình thành nên qua điểm về nghệ thuật và xã hội. Một quan điểm khác lại cho rằng những dấu hiệu của hành vi hiện đại như vậy đã tồn tại trước cuộc di cư quy mô lớn này rất lâu. Nhưng dù giả thuyết nào đúng, chúng ta cũng không thể phủ nhân rằng việc con người di cư sang nhiều vùng đất khác nhau đã giúp con người có bước tiến hóa vượt bậc về cả số lượng lẫn chất lượng.

5. Hobbit là gì?

Hình ảnh hobbit được tái hiện bộ xương tìm được.

Vào năm 2003, người ta đã tìm được một bộ xương nhỏ bé trên đảo Flores, Indonesia. Thực tế đó là xương của một loại sinh vật chỉ cao bằng nửa con người bây giờ và đã tuyệt chủng mà người ta gọi là hobbit. Họ là một loài khác với chúng ta, không phải con người cũng không phải tinh tinh, vậy chính xác thì họ là gì? Liệu đó có phải là một trong những chiều hướng tiến hóa mang tính cực đoan của con người?

6. Quá trình tiến hóa của con người có đang tăng tốc?

Quá trình tiến hóa sẽ không dừng lại chừng nào loài người vẫn còn tồn tại.

Bằng chứng gần đây cho thấy rằng con người vẫn đang tiếp tục tiến hóa, đặc biệt là sau khi nền nông nghiệp được mở rộng. Tại sao lại như vậy? Chỉ do chế độ ăn uống và bệnh tật thôi ư?.

7. Tại sao họ hàng gần nhất của chúng ta bị tuyệt chủng?

Răng của người Neanderthal – một họ người đã tuyệt chủng cách đây 33.000 năm.

Khoảng 24.000 năm trước, bên cạnh loài người chúng ta vẫn còn tồn tại người Neanderthal. Cái gọi là “hobbit” cũng đã tồn tại cho đến 12.000 năm trước đây. Vậy tại sao họ lại chết trong khi chúng ta vẫn tồn tại? Họ chết do môi trường sống khắc nghiệt hay chúng ta đã làm gì với họ?

8. Chuyện gì đã xảy ra với lông trên người chúng ta?

Homo erectus là chủng người cổ nhất có hình dáng cơ thể giống người hiện đại ngày nay. Nhưng so với chúng ta thì đó vẫn là một sinh vật đầy lông lá.

Tại sao chúng ta tiến hóa lại trở nên trần truồng như vậy? Một giả thuyết cho rằng đó là để giữ mát trên các thảo nguyên nóng như châu Phi. Giả thuyết khác lại nói đó là để phòng ngừa kí sinh trùng và các bệnh lây lan. Một ý tưởng khác còn cho rằng sự tiến hóa này nhằm để phù hợp với cuộc sống dưới nước, mặc dù hầu hết các động vật có vú sống dưới nước có kích thước xấp xỉ con người thường có bộ lông dày đặc.

9. Tại sao con người di chuyển bằng hai chân?

Từ 125.000 đến 7.000 năm trước con người đã có cấu tạo không khác mấy so với loài người hiện nay.

Tổ tiên con người đã di chuyển bằng hai chân trước khi bộ não lớn và các công cụ bằng đá xuất hiện. Câu hỏi đặt ra là: tại sao chúng ta di chuyển bằng hai chân trong khi các loài linh trưởng có họ hàng gần gũi với chúng ta di chuyển bằng cả chân và tay? Di chuyển bằng hai chân có thực sự tốn ít năng lượng hơn so với di chuyển bằng bốn chân? Chúng ta chỉ biết rằng di chuyển bằng hai chân giúp giải phóng đôi tay để có thể làm những việc khác và giúp kiểm soát nhiệt độ tốt hơn vì giảm diện tích da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

10. Tại sao bộ não chúng ta phát triển lớn hơn?

Tiến hóa từ vượn người đến con người, phần hàm của chúng ta trở nên nhỏ hơn và bộ não thì tăng kích thước đáng kể.

Bộ não là một lợi thế đặc biệt của con người. Tuy nhiên, chỉ với 2% khối lượng cơ thể nhưng lại tiêu tốn đến hơn một phần năm năng lượng của toàn bộ cơ thể cho thấy hoạt động của bộ não vô cùng tốn kém. Tại sao bộ não của con người lại lớn hơn? Một trong những khả năng là tăng khả năng tương tác giữa con người với nhau  và thích nghi với điều kiện thay đổi của môi trường.

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn tiếp tục nghiên cứu về sự tiến hóa của con người, không chỉ để hiểu biết thêm về lịch sử mà còn dự đoán về tương lai. Bên cạnh đó, cũng có những ý tưởng về việc hồi sinh họ người đã tuyệt chủng cách đây hàng chục nghìn năm. Bí ẩn tiếp nối bí ẩn, liệu tới bao giờ chúng ta mới thực sự đến gần với sự thật?

Trên đây là một ít trong số rất nhiều những bí ẩn xung quanh sự tiến hóa của con người nguyên thủy trở thành loài người hiện nay. Hy vọng bài viết hữu ích cho các bạn!