Những dấu lặng chói chang

Người hỡi người về cùng nỗi nhớ 

Trong màu xanh nắng hạ vô bờ 

Phượng cháy gắt cùng hoang vắng gió 

Bằng lăng nhòa cái tím đắt đo

Mấy câu thơ này tôi bắt đầu viết từ năm 17 tuổi, ấy vậy mà đến nay đã ngoại tứ tuần vẫn chưa viết xong. E rằng nó mãi chỉ dừng lại ở đó. Tại sao ư, đến bây giờ tôi lại thích cái nửa vời lưng chừng ấy, mặc dù xưa kia mỗi khi nghĩ để viết tiếp, tứ thơ không thể phát triển thêm được, cứ nghẽn lại trong một cái ống cống mênh mang cảm xúc, điều đó làm tôi như một kẻ bất an, lòng dạ rối bời. 

Mấy hôm trước trên trang Facebook cá nhân của Hồ Hải Lâm có đăng bức ảnh hoa phượng vỹ với nền của những ô cửa mái vòm mang hơi hướng kiến trúc tân cổ điển Pháp xuất hiện ở thập niên cuối của thế kỉ XIX. Với sự lên ngôi của trường phái tân nghệ thuật vào năm 1895, nổi bật ở sự đa dạng trong chất liệu, lối sáng tạo hiện đại, tự do, không gò bó, đối lập với trường phái hàn lâm của thế kỉ XIX đã thể hiện sự đa dạng trong thiết kế mái vòm : ngói đá đen hình chữ nhật hoặc vảy cá, kẽm, bê tông, đồng, chì,… tất cả vật liệu đều có thể được sử dụng trong xây dựng mái vòm. Những ô cửa này thường thấy ở một vài ngôi trường hay công sở cổ kính Hà Nội. 

Ban đầu tôi cho rằng cần phải có thấp thoáng một vài tà áo trắng bên những khung cửa ấy thì mới làm nổi cái hồn cốt của một mùa hè, những mùa thi, và nhớ nhung khắc khoải học trò. Nhưng có lẽ thêm một lần nữa tôi lại nhầm. Chính sự vắng vẻ, chính cái nền ở thể tĩnh, chính những ô cửa màu tối thăm thẳm ấy lại làm bật lên những chùm phượng vĩ đang cháy rực ở thể động. Bởi vậy mà nhiều người lạc lối trong cảm xúc khi nhìn vào tấm ảnh này. Có phải đó là sự cô đơn? Tôi gọi đó là những dấu lặng chói chang.

Phượng không phải là một đứa kiêu kỳ. Phượng năm nào cũng đỏ nhưng chẳng phải là đứa kín đáo thâm trầm. Phượng sôi nổi, phượng là đứa chưa gọi đã thưa, chưa nhớ đã về, bởi vậy phượng thường vỡ òa xúc cảm. Chẳng cần biết phượng đến từ đâu, dẫu có từ Madagascar, các cánh rừng ở miền tây Malagasy, thì với đám học trò phượng luôn đến từ tình bạn. 

Phượng đến vào lúc học trò bận rộn nên chẳng cần phải e ấp, cứ thế mà bung cứ thế mà vơ vét năng lượng của nắng, của gió, của mùa hè sôi bỏng mà rừng rực khỏa lấp màu xanh thế gian. Phượng là đứa mang tin xấu, thi cử, biệt ly. Nhưng phượng cũng gói ghém đủ những tin vui cho bọn học trò hăm hở thêm lớp thêm trường và vươn vai ra ngoài cuộc đời hoài bão. Bởi vậy học trò có bao giờ bảo phượng mùa sau đừng đến. Dẫu có ồn ào thì phượng luôn là những dấu lặng chói chang…

Em đi rồi! Chùm phượng đỏ trên cao 

Cứ cháy mãi những điều chưa nói hết 

Nắng chiều hôm cứ ngời lên nuối tiếc 

Giá ngày xưa… Thôi đừng nhắc! Hạ tàn… 

(Viết Cho Mùa Hoa Phượng – Đào Phong Lan)

Nhắc tới mùa hè người ta thường nhớ ngay đến hoa mùa thi, phượng khéo thay lại vô cùng ăn nhập với tính cách học trò. Phượng vui. Phượng buồn. Phượng đam mê. Phượng còn cả những điều thảng hoặc mơ hồ, nên cứ cháy thôi mà chưa kịp những điều muốn nói. 

Những ngày buông lửa, cơ man non tơ biếc biếc trên da thịt mùa hè, nhiều người lầm tưởng phượng gian díu với loài ve trỗi lên bản tình ca màu đỏ, rạc nắng, rạc gió, rạc những đôi mắt học trò nhìn sâu vào đâu. Giá như không có mùa phượng vỹ, người ta chẳng đủ một khát vọng mùa hè. Giá như không có mùa phượng vỹ, đằng sau những ô của sổ mái vòm bọn học trò ngơ ngác khát lửa nhìn nhau. 

Chỉ là một loài hoa vô tri nhưng phượng đã bật lên bao cung bậc cảm xúc, ồn ã sinh, mê mải sống và rồi lẳng lặng biệt biệt ra đi. Một ngày nọ như bao ngày chang chang, những quầng lửa lịm dần vào nền trời xanh lơ xanh lắt, người đánh trống trường lơ đễnh mà bỏ quên vài hồi trống dập trống dồn, bụi phấn hương tay gửi lại, thầy cô mỉm cười, học trò hăm hở, mùa hè thêm một lần bất tận. 

Đã bao nhiêu trưa vắng nắng thổi vào đất khát khao, cuộc đời nhộn nhịp búp non tơ biếc, phượng lại xém đường xém lối tôi qua, ai qua. Đi ngang những cổng trường rung rinh kỉ niệm, ngang qua những ô cửa sổ mái vòm, nơi có những màu trắng ngây thơ, ngỡ lại tưởng mình đã bỏ quên vài cánh hoa ép vào trang sổ. Lục lọi những giấc mơ một thời tuổi trẻ. Giấc mơ chẳng bao giờ cũ kỹ, loài phượng vỹ vẫn đang râm ran hát tình ca của mình. Tình ca ấy có tôi, có bạn, có thầy, có cả những tiếng trống trường ngọt như chiêm bao. Và những dấu lặng chói chang vẫn dành riêng cho màu hạ. Nhiệt thành…

Trải Nghiệm Khác Biệt