NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ XƯƠNG HÀM TRÊN KÉM PHÁT TRIỂN RA TRƯỚC?

Các xương đầu mặt gồm có 22 xương, gồm 8 xương sọ và 14 xương mặt. Trong số các xương mặt đó có 2 xương hàm trên. Khẩu cái cứng được cấu tạo bởi 2 mảnh khẩu cái của 2 XHT kết hợp với nhau tạo thành vòm họng.

XHT tiếp xúc với mọi xương mặt ngoại trừ XHD. Phần lớn khẩu cái cứng được tạo thành từ XHT.

Một hàm trên nằm lùi về phía sau so với tổng thể khuôn mặt được phân loại là XHT kém phát triển ra trước, tức là so với một XHT phát triển lí tưởng thì nó lùi về sau nhiều hơn. Điều này làm giảm đi sự hấp dẫn của một khuôn mặt như mặt hẹp, dài, hóp má, đôi mắt mệt mỏi, răng chen chúc, mũi vẹo…

Ảnh hưởng của xương hàm trên kém phát triển

Một trong những vấn đề nan giải nhất của hàm trên kém phát triển đó là sự ảnh hưởng nặng nề đến thẩm mỹ khuôn mặt và gây ra một số vấn đề về chức năng.

Hàm trên chính là trung tâm của khuôn mặt, nó cũng liên quan đến tất cả những xương mặt khác nên XHT bị lùi ra sau thì khiến làm gương mặt bị thay đổi đi rất nhiều.

Đặc điểm của khuôn mặt có xương hàm trên kém phát triển ra trước đó là:

+ Có đôi mắt ủ rũ trông rất mệt mỏi, điều này là do XHT không được nâng đỡ bởi lưỡi nên nó chỉ phát triển xuống dưới mà không phải ra trước.

+ Chiếc cằm lẹm, do sự phát triển của hàm dưới liên quan nhiều tới sự phát triển của hàm trên. Một người có cằm lẹm có thể là do hàm trên không phát triển được ra trước dẫn đến cản trở phát triển xương hàm dưới.

+ Cằm chẻ đôi, mặc dù phần mỡ thừa không có quá nhiều, nhưng nó có thể tạo ra cảm giác một chiếc cằm chẻ đôi.

Hàm trên bị kém phát triển ra trước gây ra hậu quả gì?

Ngoài những hậu quả trên thì XHT kém phát còn gây ra các vấn đề sau:

+ Cười hở lợi do XHT phát triển xuống dưới nhiều. Điều này dễ xảy ra khi mà hàm trên dài và hẹp.

+ Các vấn đề về chức năng có thể gặp phải như khi hàm trên nằm lùi ra sau so với bình thường thì thể tích đường thở sẽ bị giảm xuống, gây ra vấn đề ngủ ngáy hoặc ngưng thở khi ngủ.

Có 1 đến 4% trẻ em ở nước Mỹ có triệu chứng ngưng thở khi ngủ. Vấn đề này còn bị thúc đẩy thêm bởi các thói quen xấu khác như thở miệng, lùi XHT gây ảnh hưởng xấu đến đường thở.

Sự kém phát triển của XHT trong độ tuổi dậy thì có thể ảnh hưởng rất lớn đến các đặc điểm khuôn mặt. Đây là lí do bạn để ý thấy một số người có khuôn mặt khi trưởng thành nhìn khác đi rất nhiều so với khi còn là đứa trẻ.

+ Rối loạn Khớp Thái dương hàm: Có 33% số người bị hội chứng này khiến đời sống thường ngày bị ảnh hưởng rất nhiều. Trong trường hợp này, cơn đau nội tại ở khớp nối giữa XHD và xương thái dương. Những trường hợp nặng có thể cần phải can thiệp phẫu thuật để điều trị. Một vài trường hợp bị thoái hóa khớp nghiêm trọng không thể hồi phục hoàn toàn .

Sự phát triển mặt ra trước là gì?

Về lý thuyết, thì nó chỉ đơn giản là sự phát triển mặt xuống dưới và ra trước để tạo nhiều khoảng không gian cho răng, hô hấp và lưỡi.

Đặc điểm của mặt phát triển ra trước: Đôi mắt không bị rũ xuống, mũi thẳng, môi khép kín, cằm không bị lùi. Quan trọng hơn là hàm trên và hàm dưới mở rộng ra trước điểm Nasion – điểm cao nhất của mũi ở giữa 2 cung mày, là nơi gặp nhau của sọ và mặt.

Bằng cách vẽ một đường thẳng tưởng tượng xuống từ điểm Nasion để cho thấy sự phát triển của mặt. Mặt càng ra trước thì sự phát triển càng nhiều.

Kiểm tra sự lùi xương hàm trên và cách tính toán sự phát triển ra trước của mặt

Phương pháp phổ biến để phân tích sự phát triển ra trước của mặt đó là pp – Mặt phẳng mặt trong phân tích Photometric giúp cho việc tính toán trở nên rất đơn giản.

Phương pháp này tuy đơn giản, nhưng nó lại không cung cấp được các con số chính xác và dẫn đến sai số, yêu cầu đầu phải ở trạng thái lý tưởng. Tuy nhiên trạng thái lý tưởng của đầu ngày càng trở nên khó đạt được do tư thế đầu có xu hướng đưa ra trước.

Hầu hết mọi người đều ngả đầu ra sau một cách theo tiềm thức. Điều này dẫn đến việc trán ngả ra sau và cằm đưa ra trước khiến cho kết quả test khó đánh giá chính xác.

Do vấn đề này, thậm chí những cá thể có khuôn mặt với hàm trên bị lùi và tư thế đầu đưa ra trước thì dường như sẽ có kết quả phát triển ra trước với test này.

Những người có tư thế đầu không đúng thường rất khó sửa lỗi này trước khi chụp ảnh mặt nghiêng.

Một số người sửa ảnh bằng cách đưa ảnh về một vị trí lí tưởng,nhưng kết quả vẫn không tốt hơn mấy.

Nhìn vào ảnh (b), đường nét mặt cho thấy sự phát triển mặt ra trước quá nhiều. Tuy nhiên, bằng cách nghiêng ảnh và sửa tư thế đầu ra trước, ở ảnh (d) mới cho thấy sự phát triển đúng thực sự.

Các bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ thường sử dụng các phương pháp khác nhau để đo đạc tránh những vấn đề sai số đó. Thay vì vẽ các đường tưởng tượng, họ sắp xếp lại các góc. Điều này cung cấp các con số đánh giá đúng và xóa bỏ vấn đề nghiêng đầu.

Góc lồi mặt (Convexity Angles Face) được đo bằng góc hợp giữa 2 đường thẳng nối 3 điểm trên khuôn mặt. Điểm Nasion, 1 điểm hàm trên và 1 điểm hàm dưới. Góc này nằm trong khoảng 175 độ – 145 độ, góc càng lớn thì chứng tỏ hàm trên phát triển ra trước càng nhiều.

Trong hầu hết trường hợp, một cách ước chừng, mặt có góc này 165 độ trở lên thì có xu hướng phát triển ra trước, còn dưới giá trị này thì ngược lại.

Ví dụ 2 bức ảnh dưới đây, số đo góc này lần lượt là 174 độ và 158 độ. Vậy rõ ràng người đầu tiên có mặt phát triển ra trước còn người thứ 2 thì mặt kém phát triển ra trước.

Tuy phương pháp này minh họa rất tốt mức độ tăng trưởng ra phía trước của mặt trong 2 bức ảnh trên, nhưng nó không phải đúng hoàn toàn. Tại sao? Bởi vì nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả trong đó có chân mày quá gồ lên hoặc hàm dưới quá lùi.

Trong bức ảnh trên, đường chân mày gồ quá, nên test góc lồi mặt thì cho thấy mặt phát triển ra trước, tuy nhiên sau khi kiểm tra bằng cách vẽ đường mặt phẳng tưởng tượng chúng ta thấy mặt có phần bị lùi.

Cả hàm trên và hàm dưới có thể phát triển không theo tỷ lệ, vì vậy mới có thuật ngữ hàm dưới lùi (retrognathic) và hàm dưới nhô (prognathic) trong chỉnh nha.

Thực tế, các chuyên gia chỉnh nha thường sử dụng hai góc khác nhau, đó là SNA và SNB trong phân tích để xác định tư thế khuôn mặt. Phương pháp này có độ phức tạp và kỹ thuật cao hơn cho phép đo đạc chính xác vì chúng yêu cầu phải chụp X quang với các điểm trên mô xương.