Những nguyên nhân đằng sau chính sách sinh con mới của Trung Quốc

Ngày 29/10/2015 Trung Quốc đảo ngược chính sách một con, một điều luật gây tranh cãi đã được thực hiện cách đây 35 năm nhằm mục đích kiềm hãm sự bùng nổ dân số.

Trong khi chính sách “sinh một con” của Trung Quốc bị quy kết là triệt sản và phá thai cưỡng bức, làm mất cân bằng giới tính tại Trung Quốc, gây nạn buôn bán trẻ em, thì quyết định của chính phủ kết thúc nó được xem là mang tính biểu trưng rất lớn. Sau đây là những gì bạn nên biết về sự thay đổi này, nó sẽ cho phép tất cả các căp đôi có hai con và chính sách này dự kiến sẽ được thông qua bởi Quốc hội Trung Quốc vào tháng 3 năm sau.

Chính sách mới này không phải tự nhiên mà được ban hành

Trung Quốc có 1,4 tỷ người là quốc gia đông dân nhất thế giới. Năm 1979, chính phủ ban hành Chính sách một con với mục tiêu làm giảm sự bùng nổ dân số dựa trên nhu cầu về nước và các nguồn tài nguyên khác. Theo chính phủ, khoảng 400 triệu ca sinh nở đã bị ngăn cản do chính sách một con này.

Chính sách này đã trở thành nền tảng của Đảng Cộng Sản Trung Quốc, và có tác động rất lớn đến xã hội, kinh tế và bản sắc của Trung Quốc. Nhưng có những ngoại lệ, đặc biệt là từ 5 đến 10 năm qua, đã nới lỏng chính sách này.

Dân nông thôn và đồng bào dân tộc thiểu số từ lâu đã được cho phép có nhiều hơn một đứa con mà không bị phạt – nếu đứa con đầu lòng là con gái. Mới gần đây, vào năm 2013, các cặp vợ chồng đã có một con được cho phép có hai con.

Khi tầng lớp trung lưu tăng lên và thu nhập tăng lên, nhiều cặp vợ chồng đã đi ra ngoài Trung Quốc để sinh, gần nhất là Hong Kong hay xa nhất là Mỹ, tạo thành một ngành công nghiệp du lịch sinh con. Trong bối cảnh này, quyết định của Đảng Cộng Sản Trung Quốc xóa bỏ chính sách một con là quá chậm, và Trung Quốc cũng nhận thức được điều đó.

Một quyết định mang tính kinh tế

Nền kinh tế là mấu chốt để hiểu tại sao Trung Quốc quyết định từ bỏ một chính sách đã tồn tại lâu đời, rất thành công: Kết cục dân số đã được thu hẹp. Một trong các thách thức mà đã đóng góp tạo nên áp lực cho quốc gia chuyển đổi từ gã khổng lồ sản xuất hàng tệ nhất thành một nền kinh tế dẫn đầu về tiêu dùng là bởi vì Trung Quốc không thể duy trì một lực lượng lao động giá rẻ.

Đơn giản là vì không đủ dân số trẻ để củng cố cho lực lượng lao động giá rẻ cho các nhà máy làm những công việc không cần kỹ năng.

Điều thứ hai, dân số già không có chế độ an sinh. Mặc dù, Trung Quốc là đất nước cộng sản, nhưng chính phủ lại không chăm sóc những người già.

Gánh nặng chăm sóc người già đặt lên đôi vai con cái của họ. Nếu mỗi cặp vợ chồng chỉ có một đứa con, thì đứa trẻ đó bây giờ phải một mình có trách nhiệm chăm sóc cả cha mẹ thay vì chia sẻ gánh nặng đó với anh, chị hoặc em.

Chính sách sinh con mới này có thể không phù hợp.

Nhiều cặp vợ chồng đơn giản không thể có khả năng sinh thêm con. Năm 2007, tin tức NBC đã phỏng vấn các cặp vợ chồng trong một câu chuyện về lập kế hoạch gia đình và hỏi họ liệu họ có muốn có thêm một đứa con nữa không. Nhiều cặp vợ chồng trả lời rằng, họ không muốn. Nuôi con ở các thành phố như Thượng Hải hay Bắc Kinh thì rất tốn kém và các bậc cha mẹ muốn tạo những điều kiện tốt nhất cho đứa con duy nhất mà họ có.

Một chút nới lỏng trong chính sách năm 2013 đã được chào đón với một phản hồi tương tự.

Wang Tao, 35 tuổi, cư dân Bắc Kinh nói với đài tin tức NBC năm 2013: “Chúng tôi thiếu chế độ an sinh xã hội để hỗ trợ gia đình có hai con. Trung Quốc không có chế độ hưu trí hoặc đi học miễn phí.”

Các nhà nhân khẩu học nói rằng sự thay đổi có thể không làm đảo ngược được tỷ lệ giảm sinh.

Cai Yong, giáo sự xã hội học của trường đại học Bắc Carolina tại Chapel Hill nó với hiệp hội báo chí rằng: “Tinh tốt là, chính sách này đã ban hành. Tin xấu là nó tác động quá ít và đến quá chậm.”

Chính sách này có thể ảnh hưởng đến việc nhận con nuôi ở Mỹ.

Trung Quốc là nguồn nhận con nuôi lớn nhất cho các gia đình ở Mỹ. Theo Bộ Ngoại giao, từ 1999 – 2013, gần 72.000 trẻ sơ sinh đã được vào Mỹ từ Trung Quốc. Trong số những trẻ được nhận nuôi, có 88,9% là trẻ gái – phản ánh hàng nhiểu thế kỷ dài các gia đình Trung Quốc chỉ thích có con trai.

Tiến sĩ Jane Aronson, Giám đốc điều hành Tổ chức trẻ mồ côi toàn cầu nói: Các quốc gia khác đã kiểm soát chặt chẽ việc nhận con nuôi đưa sang Mỹ: Nga ngừng nhận con nuôi đến Mỹ vào năm 2012, và Hàn Quốc đã thay đổi chính sách tập trung nhận con nuôi trong nước.

Sự thay đổi trong chính sách một con của Trung Quốc có khả năng sẽ khiến trẻ sơ sinh sẽ ít có sẵn để nhận làm con nuôi quốc tế, nhưng Aronson nói rằng: “Điều đó có thể mất một thời gian dài mới xảy ra.”

Trích nbcnews.com