Hồ Huy Thích viết lách và trải nghiệm du lịch.

Nụ cười Tây Nguyên

Đăng 5 năm trước

Tây Nguyên dồn cồng đuổi trống bắt chiêng quanh nhà rông, Tây Nguyên ú ớ con ma rừng phải lòng đám tượng gỗ nhà mồ cạy mồm chẳng nói năng. Tây nguyên là gì ư, Tây Nguyên là một nụ cười.

Tôi chỉ là một đứa vô danh, đi đôi giày Converse quen thuộc, đến bắt vạ ở nơi xa lạ này. Ai ai đã lầm, tôi còn lầm hơn, Tây Nguyên đâu phải xa lạ. Chỉ có tôi là người xa lạ, đến cao nguyên để thấy mình nhạt thếch. Lửa vẫn cháy từ hôm bụng bảo dạ bập bùng.Tôi biết kể từ đâu bây giờ, tôi biết thở từ đâu bây giờ, hãy cứ là một đứa vô danh nắm tay con ma rừng đi tìm nữ thần mặt trời, đi tìm lời ru, đi tìm ai là Chapi, đi bằng đôi giày Converse.

Có nhiều khi tôi từng ghen tị với một đôi giày fake. Bởi dù là fake thì nó vẫn không phải vô danh. Nhưng Ray Bradbury từng kiêu hãnh: Hãy ngắm nhìn thế giới. Điều đó tuyệt vời hơn bất cứ giấc mơ nào. Bởi vậy tôi thà là đứa vô danh…Đến Tây Nguyên ngắm núi cao rừng sâu và đi tìm nghe tiếng đàn Chapi, tìm giấc mơ mang hồn tiếng đàn tre của người Raglai. Tôi đi theo tiếng gọi tha thiết mà chàng du ca Tây Nguyên Y Moan từng rực cháy trong tình khúc của nhạc sĩ Trần Tiến. “Ôi Raglai những rừng cây ngọn núi mang tiếng đàn… Chapi… Ai yêu tự do yêu rừng xanh thì lên núi nghe đàn… Chapi…”.

Đêm đêm, bên bếp lửa nhà sàn giữa những người đồng tộc, khi cần rượu trên chiếc chóe cổ ngấm men lúa mẹ nồng nàn vít xuống là lúc tiếng chiêng ngân lên những giai điệu thiết tha. Những ca từ và giai điệu trong các tác phẩm của Nguyễn Cường, Trần Tiến, Yphôn K’sor, của Linh Nga Niê K’Đăm, của K’razăn Đich, K’razăn K’Plin… cứ cất lên thống thiết, cuồng nhiệt và thẳm sâu.Những thông điệp của niềm khát khao cần một sự sẻ chia, một lời giải đáp. Những đứa con của đại ngàn yêu biết bao những ngôi nhà dài, những bến nước xưa, những bức tượng nhà mồ đầy ma lực, tiếng chiêng khắc khoải đêm sâu hay những đêm khan (loại hình hát kể sử thi) huyền hoặc giữa hai miền mơ thực.

Theo quan niệm tâm linh của đồng bào Tây Nguyên khi một người từ bỏ trần gian để về với Yàng – “chết” không có nghĩa là chấm hết tại đây mà họ tin rằng linh hồn người mới khuất ấy vẫn quanh quẩn đâu đó cho đến khi lễ bỏ mả diễn ra.Tượng nhà mồ làm cho ai đó mới đến Tây Nguyên phải hồn xiêu phách lạc. Có những buổi chiều nghênh ngang hơi rừng, những giọt mưa xám xằng xám xịt u uẩn bên khu linh mộ làm cho Tây Nguyên trở thành một nụ cười bí hiểm. Vậy đấy vốn dĩ Tây Nguyên là một nụ cười.

Trong đôi mắt đen nâu ánh lên giấc mơ trở về với những mùa suốt lúa thơ mộng ngày xưa. Đó là mùa cao nguyên trùng trùng những trận gió hoang dại. Miệng ngậm đọt lúa làm khèn Đinh Puốt, mắt nhìn rẫy lúa đầy những chiếc chong chóng màu đang quay, vòng quay chậm chậm. Tiếng lục lạc giục trâu thong thả về buôn. Tiếng đàn tre đẩy nước ngoài bến sông như kéo dài thêm dòng chảy thời gian vĩnh cửu. Tiếng con chim Tia Chôm, con chim Phí bay về núi xa. Tiếng con nai, con hươu gọi bầy tha thiết. Tây nguyên là gì ư, Tây Nguyên là một nụ cười.

Ở Tây Nguyên, có những ngôi làng mà hầu như thanh niên nào cũng biết chơi ít nhất một loại nhạc cụ. Để có được điều đặc biệt này, những nghệ nhân của làng ngày đêm dạy các loại nhạc cụ dân tộc cũng như truyền tình yêu âm nhạc cho mỗi em nhỏ trong làng.Tiết mục cồng chiêng của những ngôi làng ở Tây Nguyên bao giờ cũng tạo được sức hút riêng. Đó không chỉ là sự hòa tấu nhịp nhàng của cồng chiêng với nhiều nhạc nhạc cụ khác mà từng động tác, biểu cảm khuôn mặt của người tham gia biểu diễn cũng toát lên một niềm say mê và đầy kiêu hãnh. Tây nguyên là gì ư, Tây Nguyên là một nụ cười.

Cồng chiêng Tây Nguyên gắn liền với con người trong những bước đi quan trọng của đời người, khi ra đời có tiếng cồng chiêng làm lễ thổi tai. Lúc trưởng thành, lúc già, lúc cưới xin, khi đón khách, khi bỏ mả, lúc lên nhà mới… đều không thể thiếu tiếng cồng chiêng. Tiếng chiêng còn là tín hiệu thông tin, nghe tiếng chiêng của người Tây Nguyên ta biết được người chủ có việc vui hay buồn, để vui chung hay chia sẻ.Xuất phát từ tình yêu dành cho núi rừng, Nguyễn Cường mang theo nỗi khát vọng của tuổi trẻ để khám phá những bí ẩn nơi miền đất mới. Chính điều đó đã thôi thúc ông tìm đến nơi đây dù cho mấy sông cũng lội mấy núi cũng trèo. “Cả Hà Nội trong tôi cùng đến với Tây Nguyên. Tôi tự thấy mình hợp với khí chất khoáng đãng, rộng lớn và mãnh liệt của Tây Nguyên”, nhạc sĩ Nguyễn Cường chia sẻ.

Bao lâu rồi, tôi mãi không quên hình ảnh đầy gợi cảm và bí ẩn trong đêm rừng Lộc Bắc. Đêm ấy có tiếng chiêng dịu dàng bén ngọt ngọn lửa ấm trong ngôi nhà dài. Để rồi, tôi nhớ những ngày xa xôi đó, thỉnh thoảng những đêm rừng Tây Nguyên lại trở về, lại gặp những người miền sơn cước và bếp lửa âm vang chiêng cồng. Không gian đại ngàn thủa ấy còn nhuốm màu huyền bí che chở những buôn làng, những dãy nhà dài, dài như tiếng chiêng và những con người bên ngoài mộc mạc mà vời vợi thẳm sâu như tiếng đàn chapi.Lạc bước vào cồng chiêng tôi cứ man dại mà đi, cứ te tái mà nhớ cứ bồi hồi Dã quỳ phố núi thênh thang.

Không hiểu sao khi còn chưa một lần đặt chân tới Tây Nguyên tôi đã nghĩ ngay đến những đàn voi và tiếng cồng chiêng, những mái nhà rông vút lên trời xanh, những ngọn thác trắng lưng trời và bóng cây kơnia “uống nước nguồn miền Bắc”. Và trong xa xăm của tâm tưởng là trường ca Đam San bập bùng bên lửa, giọng kể khan trầm hùng âm vang ngôi nhà “dài như một tiếng chiêng ngân”.Khi đến Tây Nguyên  tôi mới nhận ra rằng chỉ có tôi là người lạ chứ Tây Nguyên chẳng hề xa lạ chút nào. Tây Nguyên là một nụ cười, Tây Nguyên là một lời ru, Tây Nguyên là một tiếng đàn chapi hay Tây Nguyên chỉ là một ngọn lửa bập bùng.

Có nhiều khi tôi từng ghen tị với một đôi giày fake. Bởi dù là fake thì nó vẫn không phải vô danh. Nhưng Ray Bradbury từng kiêu hãnh: Hãy ngắm nhìn thế giới. Điều đó tuyệt vời hơn bất cứ giấc mơ nào. Bởi vậy tôi thà là đứa vô danh… Xách ba lô lên và đi, tìm Nụ cười Tây Nguyên

Chủ đề chính: #Tây_Nguyên

Bình luận về bài viết này
0 bình luận

Đang tải bình luận...


Đang tải nội dung cho bạn