Philippines dọa “cảm tử” để bảo vệ chủ quyền trước Trung Quốc

Biển Đông trên bờ vực xung đột

Phát biểu tại thành phố Puerto Princesa ở Palawan, Tổng thống Duterte cảnh báo Trung Quốc không được chạm vào Thị Tứ mà Philippines gọi là Pagasa. Ông cảnh báo nếu Trung Quốc có bất cứ hành động nào thì câu chuyện sẽ khác hẳn và Philippines sẽ gửi quân đội đến. “Hãy chuẩn bị cho một nhiệm vụ cảm tử”, ông Duterte nói. 

Ông cũng nói thêm rằng những lời nói của ông không phải là cảnh báo mà chỉ là một lời khuyên dành cho một người bạn.Theo CNN, Philippines hiện đang đóng quân tại Thị Tứ và có khoảng 100 dân tại đây.Các hình ảnh và phân tích từ Sáng kiến Minh bạch Hàng hải của Mỹ cho thấy hàng trăm tàu của Trung Quốc đã tập trung gần đảo Thị Tứ từ hồi tháng 1 vừa qua. 

Trong số này có cả tàu cá, tàu hải cảnh và tàu chiến của quân đội Trung Quốc.Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 3 tháng 4 cho biết Philippines và Trung Quốc đã thảo luận về cơ chế tham vấn để tránh những xung đột trên Biển Đông. 

Từ tháng 1 cho đến tháng 3 năm nay, quân đội Philippines theo dõi hơn 200 tàu Trung Quốc tại khu vực tranh chấp có tên Sandy Cay- Việt Nam gọi là đảo Sơn Ca, gần một hòn đảo do Philippines chiếm đóng có tên là Pag-asa theo cách gọi của Philippines, Việt Nam gọi là đảo Thị Tứ.

 “Tôi đang cố nói với Trung Quốc rằng Pag-asa là của chúng tôi, vì vậy chúng ta hãy duy trì tình bạn, nhưng đừng đụng đến đảo Pag-asa và các đảo còn lại. Nếu không, mọi thứ sẽ khác đi”. Ông Duterte nói: “Đây không phải là một lời cảnh cáo, đây chỉ là một lời khuyên đối với bạn bè, bởi vì Trung Quốc là bạn của chúng tôi”. 

Tổng thống Philippines nói thêm: “Tôi sẽ không nài nỉ hay van xin, nhưng tôi xin nói với các bạn rằng, hãy buông Pag-asa ra, chớ đụng tới nó vì tôi có lính ở đó. Nếu các bạn đụng đến hòn đảo, thì đó là một chuyện khác. Tôi sẽ ra lệnh cho các binh sĩ của chúng tôi ‘sẵn sàng thực hiện các sứ mạng cảm tử'”.

Công hàm phản đối

Manila trao công hàm phản đối cho Bắc Kinh về sự hiện diện của hơn 200 tàu Trung Quốc gần đảo Thị Tứ tại Trường Sa. Tuy nhiên công hàm được trao khi nào và ở đâu thì không rõ. 

Reuters loan tin nói phát ngôn nhân của tổng thống Philippines cho biết như vừa nêu vào ngày 1 tháng tư. Phía Manila không nói rõ đó là những loại tàu nào; nhưng đại sứ Trung Quốc tại Philippines thì nói đó chỉ là tàu đánh cá.Phát ngôn nhân Salvador Panelo của tổng thống Philippines đặt vấn đề với báo giới tại sao số tàu đông đảo của Trung Quốc đến tại khu vực đảo Thị Tứ và làm gì tại đó. 

Dữ liệu của Quân đội Philippines theo dõi từ tháng một đến tháng ba vừa qua cho thấy có hơn 200 tàu Trung Quốc tại khu vực đảo Thị Tứ, hiện do Philippines quản lý tại Trường Sa.Đại sứ Trung Quốc tại Philippines cho rằng cả tàu Philippines cũng hiện diện tại Thị Tứ và người đại diện của Bắc Kinh ở Manila bác bỏ cáo buộc là ngư dân Trung Quốc được trang bị vũ khí. 

Cũng từ đảo Thị Tứ, đèn điện sáng trưng của những đảo nhân tạo mà Trung Quốc lập nên tại Trường Sa trong thời gian qua được nói sáng trưng có thể nhìn thấy.Thông tin việc Manila trao công hàm cho Bắc Kinh phản đối sự hiện diện của hơn 200 tàu Trung Quốc tại khu vực đảo Thị Tứ được đưa ra khi Hoa Kỳ và Philippines bắt đầu cuộc tập trận chung hằng năm. 

Đợt tập trận chung năm nay giữa Philippines và Hoa Kỳ có thêm sự tham gia của 50 nhân sự từ Australia.Ông Duterte lâu nay áp dụng cách tiếp cận không đối đầu với Bắc Kinh về vấn đề tranh chấp lãnh thổ, trong khi kêu gọi Trung Quốc làm ăn, đầu tư và cho vay để xây dựng cơ sở hạ tầng. Ông thường xuyên đả kích các chính sách an ninh của Hoa Kỳ, đồng minh đã ký hiệp ước với Philippines, trong khi ca ngợi Trung Quốc và Nga.

Vai trò của Mỹ trên biển Đông

Một tàu chiến Mỹ mang theo 10 máy bay chiến đấu F-35 vừa đi qua Biển Đông giữa lúc có những căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc liên quan đến vùng biển này. Trang tin National Interest loan tin này hôm 7/4.National Interest cho biết tàu USS Wasp mang theo 10 máy bay F-35 đi qua khu vực Biển Đông để đến vịnh Subic của Philippines. 

Theo National Interest, tàu USS Wasp đã mang gấp đôi số lượng máy bay chiến đấu thường có trên tàu để thử nghiệm lý thuyết rằng tàu hạng Wasp có thể hoạt động như một tàu sân bay nhỏ vào khi Hoa Kỳ có kế hoạch giảm số lượng các tàu sân bay lớn. 

Hiện Bắc Kinh vẫn chưa đưa ra bất cứ phản ứng nào trước thông tin này.Hoa Kỳ từ năm 2015 đến nay vẫn thường đưa tàu chiến và máy bay chiến đấu đi qua khu vực Biển Đông trong chương trình Tự do Hàng Hải, để thách thức những đòi hỏi về chủ quyền quá đáng của Trung Quốc ở vùng nước này.Trung Quốc thường lên tiếng phản đối các hành động này của Mỹ vì cho rằng Mỹ đang gây mất ổn định trong khu vực. 

Đảo Thị Tứ là một đảo san hô thuộc quần đảo Trường Sa (Việt Nam) do Philippines chiếm và quản lý suốt nhiều thập niên. Trên đảo hiện có khoảng 100 thường dân nước này cùng một số binh sĩ đồn trú. Nằm cách đảo Palawan của Philippines 500km về phía tây. 

Việc Trung Quốc cho tàu vây hãm xung quanh đảo này đang trở thành điểm nóng trên Biển Đông. Bộ Ngoại giao Philippines hôm 4-4 cho rằng sự hiện diện của tàu Trung Quốc ở đây là “phi pháp”.Tổ chức phân tích độc lập – Sáng kiến minh bạch Hàng hải châu Á (AMTI) qua phân tích hình ảnh vệ tinh cho thấy hàng trăm tàu Trung Quốc vây hãm ở đây thời gian qua có các loại: Tàu cá, tàu tuần duyên và tàu của lực lượng Hải quân của quân đội Trung Quốc.

Hồ Hoàng Anh tổng hợp