TRAI ANH HÙNG - GÁI THUYỀN QUYÊN.

"Trai anh hùng gái thuyền quyên" là một câu trong truyện Kiều. Thuyền quyên là một từ hay dùng để chỉ những phụ nữ có nhan sắc trong xã hội xưa. 

"Anh" trong "anh hùng' có nghĩa là tốt đẹp, tài hoa hơn người, kiệt xuất, xuất chúng. Chữ này là chữ hình thanh, bộ thảo có nghĩa là cỏ ở đầu chữ gợi ý nghĩa của chữ có liên quan đến cây cỏ, "ương" 央 ở phía dưới gợi âm đọc của chữ. Nghĩa gốc của chữ "anh" là loài hoa đẹp nhất. 

Còn "hùng" trong "anh hùng" có nghĩa là người dũng mãnh tài giỏi, siêu quần, kiệt xuất, không có nghĩa nào là con gấu. Chữ "hùng" có nghĩa là con gấu là 熊.

Anh hùng: Nhân vật phi phàm xuất chúng, chỉ người có kiến giải, tài năng siêu quần xuất chúng. 

"Thuyền quyên" trong "trong câu trên có nghĩa là (tư thế, dáng vẻ) xinh đẹp. Trong thơ văn xưa thường dùng để miêu tả người con gái đẹp, cũng có khi chỉ mặt trăng.

Chữ "thuyền quyên" trong cụm từ "gái thuyền quyên" là một danh từ được sử dụng như tính từ. Hiện tượng này rất hay gặp trong tiếng Việt. Khi danh từ được phổ biến rộng rãi thì trong khi nói hoặc viết nó có thể thay thế cho động từ, tính từ hoặc tính từ dùng như danh từ và động từ hoặc động từ dùng như danh từ và tính từ. 

Chữ thuyền quyên xuất phát từ danh từ riêng rồi được dùng như tính từ để chỉ người con gái công, dung, ngôn, hạnh. Quy chung để nói là nhằm ám chỉ người con gái đẹp người đẹp nết.

Chú giải thêm:

Thuyền Quyên là 1 học trò nữ của nhà thơ Khuất Nguyên (Trung Quốc). Khi Khuất Nguyên định can Sở Hoài Vương không nên nghe theo thứ phi đang thông đồng với giặc mưu chiếm nước Sở, thì bị bà thứ phi này dùng tiền, vàng mua chuộc triều đình phao tin rằng Khuất Nguyên phát điên. Từ đó, không ai nghe lới Khuất Nguyên cả. 

Nhà thơ bị mọi người tránh xa, chỉ có Thuyền Quyên một lòng hầu thầy vì nàng cũng đã yêu thầy. Thuyền Quyên chịu đựng biết bao áp lực của dư luận để trọn tình. Do đó, đời sau, thấy cô gái nào lận đận trong tình yêu thì nói rằng "đó là phận gái Thuyền Quyên", nghĩa là thân phận giống nàng Thuyền Quyên ngày xưa!

Vì thế mà, dân gian hay truyền tụng câu ca dao:

Trai anh hùng, gái thuyền quyên 

Ví như Lữ Bố, Điêu Thuyền gặp nhau.

để chỉ những cuộc tình ngang trái và cũng nhằm mục đích cốt yếu là nói lên thân phận éo le như nàng Thuyền Quyên kia.