Truyền thuyết Thần Kim Quy

Ngày mồng bảy tháng babỗng thấy một ông già theo phương Tây mà đến thẳng cửa thành, vừa đi vừa thanrằng: 

 - Xây đắp thành này thì bao giờ cho xong! 

Vương rước vào điện lạy mà rằng: "Ta đắp thành này đã xong lại đổ, hao tốn công sức mà r'ồi không xong là tạilàm sao" 

Ông già thưa: Ngày nào có sứ giả Thanh Giang cùng đắp với vương thì thành ấy mới xong". Nói đoạn cáo từ. 

Rạng ngày, Vương đứng ở cửa Đông trông ra thì thấy một con rùa vàng theo hướngĐông mà bơi lại; rùa đứng trên mặt nước, nói được tiếng người, tự xưng là ThanhGiang sứ giả biết rõ lẽ trời đất, âm dương, quỷ thần. 

Vua mừng bảo rằng: "Điều đó ông già đã báo cho ta biết rồi". Bèn sai lấy kiệu vàng rước vào trong thành, mời ngồi trên điện, hỏi vì cớ gì màthành không đắp được. 

Kim Quy nói: "Ở đây có tinh khí núi sông, con Tiên vương phụ vào để báo thù nước, lại cócon gà trắng sống ngàn năm hoá làm yêu tinh ẩn ở núi Thất diệu, trên núi có con quỷ, nguyên trước có một nhạc công chôn cất ở đấy hoá ra quỷ. Ở bên có một cái quán để cho hành khách qua lại ngủ nhờ; chủ quán tên là Ngộ Không, có một đứa con gái và một con gà trắng là dư khí của quỷ thần. Hễ có người khách nào qua lại đến đấy ngủ nhờ thì quỷ tinh hoá ra thiên hình vạn trạng mà giết hại rất nhiều. Bây giờ nên bắt con gà trắng và đứa con gái chủ quán mà giết đi thì tinh quái sẽ hết. Nhưng chắc là nó lại hoá ra chim cú ngậm thư bay lên trên cây chiên đàn tâu với Thượng đế để xin phá thành ấy đi. Thần nay xin cắn cho rơi cái thư ấy xuống, Vương lập tức thu lấy, tất nhiên thành đắp sẽ xong". 

 Kim Quy bảo Vương giả làm khách đi đường xin ngủ nhờ trong quán. Vương để Kim Quy ở trên ngưỡng cửa. 

Ngộ Không nói: "Quán này có yêu tinh, đêm thường giết người. Lang Quân không nên ở lại. Vả nay trời cũng chưa tối, nên đi mau đến chỗ khác để tránh hoạ". 

Vương cười rằng: "Sinh tử tại mệnh. Quỷ mị mà làm gì, ta không sợ". Mới ngủ lại đó. 

Trong đêm có quỷ tinh đến ngoài kêu rằng: "Ai ở trong nhà này phải mở cửa ra mau". 

Kim Quy mắng rằng: "Cửa đóng thì mày gì nào?" 

Quỷ tinh phóng hoả, tan ra vạn trạng; quỷ dị đủ phương để khủng bố, nhưng rốt cuộc cũng chẳng vào được nhà. Đến lúc gà gáy, các quỷ đều chạy tan. Kim Quy khiến Vương đuổi theo đến núi Thất diệu, rồi Vương trở lại quán trọ. Sáng ngày, chủ quán đem người đến để chôn thi thể của khách ngủ lại hôm qua.Thấy Vương ngồi đó nói cười như không có gì cả. 

Chủ quán bước đến vái lạy mà rằng: "Lang Quân được như thế tức là thánh nhân rồi, xin ban linh thuật để cứu sinh linh". 

Vương bảo: "Hãy giết con gà trắng của mày mà tế thì quỷ thần tan hết". 

Ngộ Không giết con gà trắng thì đứa con gái tự nhiên cũng nhào xuống chết. Vương lập tức bảo người đào núi Thất diệu, được một nhạc khí thời cổ và một hài cốt, sai đốt trọn thành tro mà quăng ra sông. Lúc bấy giờ trời đã về chiều.Vương cùng Kim Quy leo lên núi Việt thường, quỷ tinh đã hoá ra chim cú ngậm thư bay lên cây chiên đàn. Kim Quy bèn hoá ra con chuột mà bò theo sau lưng cắn chân chim; thư rơi xuống đất, Vương lập tức thu lấy thì sâu đã ăn hết hơn một nửa rồi. Từ đó, quỷ tan hết, không lại phá phách như xưa nữa. 

An Dương Vương đắp thành nửa tháng đã xong; thành đất rộng và dài ngàn trượng,xoáy tròn như hình con ốc … Kim Quy ở lại với Vương ba năm rồi từ về. 

Vương bảo rằng: "Nhờ ơn của người, thành đã vững chắc. Nếu như có việc ngoài, thì lấy gì mà chống giữa?" 

Kim Quy thưa: "Mệnh nước an nguy là vận của trời, nhưng người biết thu đức thì có thể lâu dài được. Vương đã có lòng ước nguyện, thì đâu dám tiếc". Mới cởi cái móng chân đưa cho Vương mà nói: "Thảng hoặc giặc có đến, hãy dùng móng này làm máy nỏ thì đánh giặc không có gì đáng lo". Nói đoạn trở về Đông hải. 

Vương khiến bầy tôi là Cao Lỗ làm nỏ, lấy móng làm máy, hiệu là Linh Quang KimTrảo Thần Nổ. Sau Triệu Đà đem quân đến xâm lăng, cùng Vương giao chiến. Vương dùng nỏ thần mà bắn quân Triệu Đà thua chạy, đóng đồn ở núi Châu Sơn. Đối luỹ với Vương, Triệu Đà biết Vương có nỏ thần nên không dám tái chiến mới khiến sự thỉnh hoà. Vương mừng, cắt từ sông Tiểu giang trở về Bắc cho Triệu Đà cai trị, trở về phương Nam thì do Vương cai trị. 

Chưa được bao lâu, Đà sai con tới cầu hôn con gái Vương là Mỵ Châu. Vương bất ý không ngờ gian kế của cha con Triệu Đà; Trọng Thuỷ dỗ Mỵ Châu trộm lấy nỏ thần cho xem, rồi lén làm nỏ khác, đổi lấy vuốt rùa giấu đi, nói dối với Mỵ Châu là về thăm cha mẹ. 

Nhân đó nói rằng: "Tình phu phụ thì không nỡ quên, mà ơn phụ tử cũng không nên bỏ. Ta nay về thăm cha mẹ mà vạn nhất hai nước thất hoà, nam bắc cách biệt, ta trở lại tìm nàng thì nàng lấy vật gì mà làm dấu cho ta biết". Mỵ Châu nói: "Thiếp là nhi nữ. Gặp phải bước phân ly, thực khó thắng được tình cảm. Thiếp có chiếc nệm gấm lông ngỗng, thường mang lên người làm áo choàng. Đến lúc ấy, thì thiếp lấy lông ngỗng mà rải ở các ngã ba để chỉ cho chàng biết chỗ thiếp đi mà đến cứu". 

Trọng Thuỷ từ tạ, cắp nỏ về báo cáo với Triệu Đà. Đà được nỏ rất mừng, liền phát binh đánh Vương. Vương không lo phòng bị, mải đánh cờ vây, cười rằng: "Đà không sợ nỏ thần của ta sao?" 

Đến lúc quân Triệu Đà tiến bước, Vương mới xách nỏ ra bắn thì thần cơ đã mất, quân chạy tán loạn. Vương chở Mỵ Châu lên ngựa, chạy về hướng Nam, đến bờ biển, cùng đường, không có thuyền, Vương hét lớn lên rằng: 

- Trời để mất ta hay sao? Giang Sứ đâu mau đến cứu ta. 

Kim Quy nổi lên trên mặt nước mà rằng: "Người ngồi sau lưng nhà vua là giặc đó!" 

Vương quay lại chỉ thấy con gái, chợt hiểu sự tình, bèn tuốt gươm chém Mỵ Châu. Mỵ Châu ngửa mặt lên trời mà nguyện rằng: "Thiếp là con gái, nếu có lòng phản nghịch mưu hại đến phụ thân, thời chết hoá thành bụi trần. Bằng như một niềm trung tín, bị người phỉnh phờ, thời hoá làm ngọc châu để gột rửa nỗi nhục nhã này". 

Mỵ Châu chết ở bờ biển, máu chảy trên nước, hàu hến ăn vào lòng, hoá thành minh châu. Vương cầm sừng văn tê bảy tấc, Kim Quy rẽ nước dẫn Vương vào biển. Tương truyền tại núi Mộ Dạ, làng Cao Xá, Châu Diên, tức là chỗ đó vậy. Quân Triệu Đà đến chỗ ấy không thấy gì hết, chỉ thấy tử thi của Mỵ Châu. TrọngThuỷ ôm thây nàng mang về chôn ở Cổ Loa, hoá thành giếng ngọc. Trọng Thuỷ thương cảm vô cùng, thấy lại những chỗ trang điểm hay tắm gội của Mỵ Châu, tưởng nhớ đến hình dung của nàng bèn nhảy xuống giếng mà chết. Sau này ai được ngọc châu ở Đông hải, múc nước giếng ấy mà rửa thì sắc ngọc càng thêm rực rỡ.