Venezuela- Chính quyền Maduro trên bờ vực sụp đổ

Lời kêu gọi của Juan Guaido

Ông Guaido được Mỹ và hầu hết các nước Mỹ Latinh ủng hộ. Tuy nhiên, Nga và Trung Quốc lại đứng về phía chính quyền Tổng thống Maduro. 

Trong một Video clip (30.04.2019), ông Guiado đã phát biểu:“Hôm nay, quân lực của chúng ta, những người lính quả cảm, những người yêu nước, những người đã dũng cảm trung thành với thể chế đã hưởng ứng lời kêu gọi của chúng ta.” 

Một lãnh đạo phe đối lập khác là Leopoldo Lopez đã được quân đội gồm những người ủng hộ Guiado giải thoát sau một thời gian bị chính quyền quản chế tại gia. Ông López, người dẫn dắt đảng Popular Will mà ông Guiadó là một thành viên, thúc giục người Venezuela hãy tham gia cùng: "Toàn bộ người dân Venezuela, những ai muốn tự do hãy tới đây, hãy làm gián đoạn trật tự, hãy cùng tham gia, cổ vũ cho binh lính của chúng ta, cùng nhân dân. Xin chào Venezuela, hãy cùng nhau thực hiện điều này." 

Bộ trưởng Quốc phòng Vladmir Padrino nói rằng các căn cứ quân sự đang "hoạt động bình thường" và rằng các lực lượng có vũ trang đang "vững vàng bảo vệ hiến pháp và các cơ quan hợp pháp". Một thành viên cao cấp trong đảng xã hội đang nắm quyền, Diosdado Cabello, kêu gọi những người ủng hộ Tổng thống Maduro hãy xuống đường quanh dinh tổng thống để bảo vệ ông khỏi "âm mưu hữu khuynh".

Phản ứng của Hoa Kỳ

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo viết tweet đáp lời ông Guiado:"Chính phủ Hoa Kỳ hoàn toàn ủng hộ nhân dân Venezuela trong công cuộc đấu tranh đòi tự do và dân chủ".Còn bà Kellyanne Conway, cố vấn Nhà Trắng thì nói chính quyền Hoa Kỳ "sát cánh cùng lãnh đạo đối lập Juan Guaido.” 

Cơ quan Quản lý Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) hôm 30/4 đã ra chỉ thị, cấm các hãng hàng không Mỹ thực hiện các chuyến bay thấp dưới độ cao 26.000 feet (7,9 nghìn mét) trong không phận Venezuela cho tới khi có thông báo tiếp theo, nêu lý do “căng thẳng và bất ổn chính trị gia tăng”. FAA cũng tuyên bố rằng bất kỳ hãng nào vẫn còn hoạt động ở Venezuela, kể cả máy bay tư nhân, nên rời đi trong vòng 48 tiếng, theo Reuters. 

Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa “lệnh cấm vận đầy đủ và toàn phần, cùng với các chế tài cao cấp nhất” sẽ được áp đặt lên Cuba nếu binh sĩ nước này không ngừng các hoạt động quân sự của họ ở Venezuela.

“Hi vọng tất cả các binh sĩ Cuba sẽ rút về hòn đảo của họ một cách nhanh chóng và hòa bình!” tổng thống nói trong một loạt các dòng tweet.

Xe bọc thép của quân đội tấn công người biểu tình hôm 30.04

Trong một Video quay lại hôm 30.04Xe bọc thép của vệ binh Venezuela đã lao thẳng vào đám đông và chèn lên một số người biểu tình bên ngoài một căn cứ quân sự tại Caracas. Sau lời kêu gọi của lãnh đạo Juan Guaido, hàng ngàn người đã xuống đường tuần hành. 

Họ ném đá, gậy gộc và cả bom xăng. Và lực lượng an ninh chính phủ đáp trả bằng vòi rồng, hơi cay. Video tại hiện trường cho thấy xe quân đội còn bắn cả vào người biểu tình. 

Những diễn biến này sẽ thúc đẩy bùng phát một cuộc bạo động toàn quốc tại Venezuela mà theo Bộ Ngoại giao Tây Ban Nha có thể biến thành một cuộc “tắm máu”. 

Các nhân chứng cho hãng thông tấn Anh biết, hàng chục thanh niên vũ trang trong quân phúc đã tháp tùng ông Guaido trong cuộc đọ súng với các binh sĩ ủng hộ cho ông Maduro bên ngoài căn cứ không quân La Carlota, nhưng có vẻ như phe đối lập không chủ ý giành quyền kiểm soát bằng vũ lực. Động thái này được xem là nỗ lực táo bạo nhất của ông Guaido nhằm thuyết phục quân đội nổi dậy chống lại ông Maduro. 

Nếu thất bại, nó có thể được coi là bằng chứng cho thấy ông thiếu sự hỗ trợ mà ông đã từng tuyên bố. Nó cũng có thể khuyến khích chính quyền, những người đã tước quyền miễn trừ quốc hội và mở nhiều cuộc điều tra về ông, có thể bắt giữ ông. Hoa Kỳ nằm trong số 50 quốc gia công nhận ông Guaido là Tổng thống Venezuela, và đã áp đặt các lệnh trừng phạt để cố gắng thay thế ông Maduro. 

Nga quyết tâm bảo vệ chính quyền Maduro

Nga bác bỏ các lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ đối với Venezuela và Cuba trong tuần này, và thề sẽ ủng hộ chế độ bị bao vây do Tổng thống Nicolás Maduro đứng đầu. Cuba là một trong những quốc gia ủng hộ ông Maduro, người đang trong cuộc đấu quyền lực một mất một còn với ông Juan Guaidó. 

Ông Guaido tự tuyên bố là tổng thống lâm thời và cũng là người lãnh đạo Quốc hội do phe đối lập kiểm soát.Cuba là một trong những quốc gia ủng hộ ông Maduro, người đang trong cuộc đấu quyền lực một mất một còn với ông Juan Guaidó. Ông Guaido tự tuyên bố là tổng thống lâm thời và cũng là người lãnh đạo Quốc hội do phe đối lập kiểm soát. 

Bên cạnh Cuba, Nga, Trung Quốc và Iran cũng ủng hộ ông Maduro, người đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm ngoái, sự kiện mà các đối thủ của ông và các nhà quan sát quốc tế bác bỏ vì cho là bất hợp pháp.

 Nga và Trung Quốc đều là những nhà đầu tư lớn vào nền kinh tế Venezuela, đặc biệt là các mỏ dầu rộng lớn. Caracas cũng là một khách hàng quan trọng đối với vũ khí Nga.Hơn 100 binh sĩ Nga đã tới Venezuela vào tháng trước, được cho là để giúp bảo vệ chế độ trước các cuộc tấn công mạng, sửa chữa lưới điện quốc gia bị hư hại và các hệ thống tên lửa phòng không S-300 do Nga chế tạo. 

Tổng thống Nicolas Maduro đang tuồn dòng tiền có được từ những thương vụ bán dầu của Venezuela thông qua đại công ty năng lượng quốc doanh của Nga, Rosneft, trong khi ông tìm cách né tránh các chế tài của Mỹ nhằm mục đích gây sức ép buộc ông từ bỏ quyền lực, Reuters loan tin dẫn các nguồn tin và tài liệu mà hãng tin này nói đã xem qua.  

Ngày hôm nay đã trôi qua nhưng kết quả mà Guaido đạt được vẫn không mấy khả quan. Để Juan Guaidó đạt được sự thay đổi thể chế như đã hứa, ông ta cần các tướng quân đội đứng về phía mình. Cho đến nay, ít nhất là công khai, họ vẫn trung thành với ông Maduro.  

 Hồ Hoàng Anh tổng hợp