Vì sao chúng ta nên ăn chay?

Ăn chay, là một chế độ ăn không bao gồm thịt cá và tất cả các loại thực phẩm có nguồn gốc từ sinh vật sống (bao gồm cả mật ong). Có nhiều loại ăn chay mà trong đó, có những người ăn chay vẫn sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa, một số người vẫn ăn cá,...Ở đây chúng ta đề cập đến việc ăn chay thuần túy, nghĩa là không có bất kỳ một sản phẩm có nguồn gốc nào từ động vật.

Một sự hiểu lầm phổ biến trong dinh dưỡng hằng ngày là bắt buộc chúng ta phải ăn thịt để bảo đảm dưỡng chất (chất đạm) cho cơ thể hoạt động khỏe mạnh. Điển hình, chúng ta có thể thấy một con bò khỏe mạnh, cơ bắp đầy đủ nhưng bò thì không ăn thịt, nên chúng ta không nhất thiết phải ăn thịt để có chất đạm. Trên thực tế chất đạm có trong rất nhiều các loại thực vật và mấu chốt, đó còn là những chất đạm tốt cho cơ thể hơn so với đạm động vật (ví dụ: đậu nành). Một người chọn không ăn thịt sẽ có sức khỏe tốt hơn, bởi vì những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật sẽ thân thiện với cơ thể hơn là từ động vật. Những người ăn chay còn giảm được nguy cơ mắc phải các bệnh về tim mạch và hệ tuần hoàn, tiểu đường, và một số loại ung thư.

Điển hình, có đến 5% dân số Hoa Kỳ chọn chế độ dinh dưỡng là ăn chay. Không những thế, ăn chay còn giúp kéo dài tuổi thọ và giúp bạn có một vóc dáng lý tưởng, tràn trề năng lượng hơn.Với số lượng thực phẩm chay lớn và đầy dưỡng chất tích cực cho cơ thể, nhưng sự thiếu kiến thức và người hướng dẫn có thể khiến chúng ta đối mặt với nguy cơ suy dinh dưỡng nếu ăn chay không đúng cách.

Lợi ích của việc ăn chay:

1. Đối với động vật

Ngăn chặn việc giết hại động vật không chỉ là lý do duy nhất khiến chúng ta nên lựa chọn chế độ ăn chay, đối với nhiều người có lòng yêu thương động vật và những người theo tôn giáo và hạn chế sát sinh. Họ cho rằng động vật cũng là một cơ thể sống và chúng có quyền được sống như con người. Nên phần lớn những người ăn chay là những người có tình yêu động vật và chống tại chế độ ăn thịt. Bạn đã từng tham quan một lò mổ gia súc hay xem qua các video về giết mổ gia súc trên mạng xã hội chưa? Nêu đã từng xem qua thì mình tin rằng bạn cũng muốn bắt đầu một chế độ ăn chay, như mình.

2. Cho môi trường, hệ sinh thái

Trái đất chúng ta đang đối mặt với sự mất cân bằng sinh thái khá nghiêm trọng với háng tá các động vật được liệt vào danh sách đỏ, hoặc cũng có những loài động vật hoàn toàn biến mất “nhờ có” sự khai thác quá mức của con người. Nạn phá rừng để trồng ngũ cốc phục vụ cho ngành công nghiệp chăn nuôi gia súc lấy thịt gia tăng chóng mặt. Điển hình là ở Brazil, có hơn 5,5 triệu mẫu rừng bị phá hại để trồng đậu nành làm thức ăn cho gia súc, xuất khẩu sang Châu Âu, chủ yếu là cho ngành công nghiệp sữa. Việc nay cũng làm cho một bộ phận dân số nghèo buộc phải trồng cây làm thức ăn cho gia súc, thay vì trồng cây lượng thực cho chính họ, làm nghèo nàn đi nguồn tài nguyên đất. Vì vậy chọn chế độ ăn chay chính là một cách để chúng ta bảo vệ môi trường và khôi phục lại hệ sinh thái cho trái đất thân yêu.

3. Cho sức khỏe chúng ta

Chính vì nhận thấy nhiều lợi ích từ việc ăn chay, những người chọn ăn chay vì nhiều lý do khác nhau, đạo đức, tôn giáo hay kinh tế...Vậy việc ăn chay thì có lợi cho sức khỏe như thế nào? Một nghiên cứu trên 38,000 người đã cho thấy những người có chế độ ăn cá, ăn chay, ăn thực dưỡng sẽ có chỉ số BMI (Body Mass Index) thấp hơn so với những người ăn thịt. Những nhà khoa học còn cho thấy một người ăn chay cụ thể có hàm lượng cholesterol trong máu thấp hơn và phù hợp hơn cho việc điều trị y tế. Mức cholesterol xấu trong máu cúa những người theo chế độ ăn chay theo nghiên cứu này, còn thấp hơn cả những người ăn chế độ ăn thịt kèm theo lovastatin (một loại thuốc giúp hạ thấp cholesterol xấu). Chế độ ăn này bao gồm hạnh nhân, các loại đậu giàu đạm như đậu nành, đậu phộng, và thực phẩm giàu chất xơ như yến mạch, lúa mạch và một số loại dầu thực vậy chưa qua chế biến. Nghiên cứu khác cho thấy những người ăn chay có ít nguy cơ mắc phải nhiều loại ung thư khác nhau, so với những người ăn thịt. Một điều chắc chắn là người ăn chay sẽ ít hấp thụ các loại chất béo đặc biệt là chất béo chuyển hóa thường có trong các thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp,...mà lại có hàm lượng xơ cao, giúp một hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn. Theo Viện Hàn Lâm chế độ ăn uống và dinh dưỡng, họ nhấn mạnh rằng chế độ ăn chay thuần túy, hoặc ăn thực dưỡng, xét về mọi mặt, đều có lợi cho sức khỏe và dành cho mọi người, mọi độ tuổi giúp phòng bệnh, hỗ trợ chữa bệnh, phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc thanh thiếu niên, các vận động viên thể dục thể thao…Tuy nhiên, chế độ ăn chay sẽ không có nhiều lợi ích cho sức khỏe chỉ bằng việc dừng ăn thịt, nó đòi hỏi một thái độ sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, không thuốc lá, rượu bia quá mức.

Để có một chế độ ăn chay đảm bảo dinh dưỡng. 

Để trở thành một người ăn chay thuần túy, đây là những mẹo giúp chúng ta dễ dàng thực hành ngay vào ngày mai.

1. Có một lý do thực sự:

Sau khi đã hiểu về các lợi ích của việc ăn chay, để thực hành nghiêm túc, chúng ta cần phải có một lý do đủ lớn để thực hiện nó. Nếu bạn chỉ lao vào chế độ ăn này mà không có một lý do, chúng ta sẽ dễ bỏ ngang. Nghĩ cho mình một lý do, bạn có thể ăn chay để tĩnh tâm, bạn là một người yêu thiên nhiên, yêu động vật, bạn ăn chay vì sức khỏe,...Nhất định phải có một lý do.

2. Hãy thu thập kiến thức:

Có rất nhiều chế độ ăn chay khác nhau, trên sách báo, internet,...chúng ta nên có kiến thức chuyên sâu về dinh dưỡng trước khi bắt đầu thực hành. Những quyển sách về dinh dưỡng như: Nhân tố Enzyme, A China Study,... sẽ giúp chúng ta có được những kiến thức nền tảng về dinh dưỡng sẽ dễ dàng hơn để thiết lập một chế độ ăn phù hợp.

3. Những công thức nấu món chay:

Chỉ ăn đi ăn lại vài món có thể sẽ khiến chúng ta cảm thấy ngán, một lần nữa trên mạng và trong sách báo có rất nhiều các công thức các món chay rất ngon và bổ, bạn có thể ghé qua blog Post Punk Kitchen. Ban đầu có thể chúng ta sẽ hơi bị quá tải thông tin, nhưng không sao, chúng ta còn một quãng thời gian dài để thử từng công thức một.

Một số sách dạy công thức nấu ăn chay: 

• Món Ăn Chay & Sức Khỏe
• 117 Món Ăn Chay Thông Dụng
  
• Nấu Ngon Ăn Lành (20 Món Chay Ngon - Lành Và Dễ Nấu)
  

4. Sử dụng các loại thịt chay hoặc các loại thực phẩm thay thế thịt:

Nhờ có những loại thịt bò chay hay thịt heo chay, chúng ta vẫn có thể thưởng thức những món Spaghetti hay Burger mà không cần thịt heo và thịt bò.

5. Nên bắt đầu từ thịt đỏ:

Không nhất thiết chúng ta phải loại bỏ thịt các loại từ ngày đầu tiên. Lời khuyên là chúng ta nên bắt đầu từ việc dừng ăn các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt heo, cá hồi,...vì đây là những loại thịt có nồng độ axit uric cao dễ gây bệnh gout. Chúng ta có thể thực hành trong 1 - 2 tuần. Sau đó bắt đầu dần dần dừng ăn tất cả các loại thịt trong những tuần tiếp theo và thay vào đó là các loại đậu giàu đạm như đậu nành, đậu hà lan, hoặc các loại ngũ cốc (không phải ngũ cốc trắng) như lúa mạch, yến mạch…

6. Nói không với sữa và các loại sản phẩm từ sữa:

Không riêng gì với những người chọn chế độ ăn chay, những sản phẩm từ sữa hoặc sữa bản thân đã không thân thiện mấy với sức khỏe của chúng ta.

Nếu quảng cáo sữa nói đúng sự thật!

7. Một danh sách cần thiết:

Đó là một danh sách do chính chúng ta lập ra bao gồm những thực phẩm mà chúng ta ăn hàng ngày, không phải những món ăn, mà là những nguyên liệu chính để làm ra món ăn đó bao gồm bữa sáng, bữa trưa, bữa tối, tráng miệng, các bữa phụ,...Sau khi đã có danh sách các nguyên liệu, bạn nên bắt đầu tìm các nguyên liệu thay thế chúng nếu có nguồn gốc từ động vật thì thay bằng những thực phẩm tương tự nhưng có nguồn gốc từ thực vật.

8. Ăn vặt:

Nếu đã lựa chọn ăn chay, thì việc ăn vặt là thứ chúng ta cần phải loại bỏ. Bản thân các món ăn vặt, bánh kẹo… đã không tốt cho sức khỏe mà chúng ta lại chọn ăn chay là vì sức khỏe thì là một điều hết sức mâu thuẫn. Vậy nếu thói quen ăn vặt đã theo bám chúng ta lâu dài, một cách dễ dàng, hãy thay thế chúng bằng những loại snack thực vật, những loại trái cây giàu vitamin.

9. Đảm bảo đủ chất đạm:

Nhiều người cho rằng người ăn chay sẽ đối mặt với nguy cơ thiếu đạm cao do không ăn thịt (có chứa nhiều đạm). Trên thực tế, 9 loại axit amin thiết yếu cấu tạo nên các thành phần trong cơ thể của chúng ta có đầy đủ trong các loại đậu thực vật như đậu nành, lúa mạch, đậu hà lan,...Như vậy, người ăn chay không những hạn chế được lượng axit uric mà còn hạn chế được nguy cơ dư đạm động vật, thứ đạm mà sẽ sinh ra cholesterol xấu trong cơ thể. Ngoài ra cũng giảm được nguy cơ bị nhiễm các thuốc kích thích tăng trưởng do nhà chăn nuôi động vật tiêm vào cho con vật mau lớn. Đây là một thông tin hữu ích để chúng ta thay thế thịt bằng các loại thực vật giàu đạm.

10. Thông báo cho bạn bè và gia đình:

Đây là một trong những lời khuyên khá quan trọng, chúng ta nên thông báo cho mọi người xung quanh về việc mình bắt đầu ăn chay và giải thích cho họ về lợi ích mà nó mang lại, để nhận được sự hỗ trợ về tinh thần lẫn vật chất từ mọi người. Mình tin rằng mọi người sẽ hỗ trợ bạn nếu bạn chọn chế độ ăn này.

11. Hãy vui vẻ:

Trên thực tế, ăn chay không hề khó như mọi người thường nghĩ. Hãy vui vẻ và cảm thấy tự hào về bản thân khi đã và đang thực hiện chế độ ăn này. Các món chay thường rất ngon và bạn sẽ dễ dàng tìm thấy món chay trong hầu hết các tiệm ăn, nhà hàng, món Âu, món Trung Quốc hay nhà hàng Thái,...hương vị rất đa dạng để chúng ta tha hồ lựa chọn.

Khám phá thêm:

• 5 cách giúp bạn tăng cường trí não

Series 4 vị bác sĩ từ bên trong:

• Phần 1: Dinh dưỡng hợp lý
• Phần 2: Yoga
• Phần 3: Giấc ngủ đủ
• Phần 4: Thái độ sống tích cực