Xung đột giữa FaceBook và Hệ thống Pháp Luật

Trung bình cứ 6 phút, facebook lại được yêu từ một Cơ quan an ninh cung cấp thông tin về các băng đảng, các hoạt động tội phạm cũng như các đối tượng tình nghi có hoạt động mạng xã hội và facebook tỏ ra khá hợp tác khi cung cấp thông tin 86 % thời gian hoạt động của các tài khoản được yêu cầu trích xuất. (theo một báo cáo gần đây của facebook)

Mã hóa Đầu Cuối

Mã hóa đầu cuối là hình thức bảo mật mà chỉ người gửi và người nhận có thể đọc được nội dung. Thông điệp tin nhắn, hình ảnh và video sẽ được mã hóa ngay trên điện thoại của người gửi, chuyển đến người nhận và chỉ được giải mã trên thiết bị của người nhận. Hình thức mã hóa này ngăn được việc can thiệp vào quá trình chuyển tin nhắn đối với các tội phạm mạng, gián điệp, các công ty viễn thông, cơ quan chính phủ hay thậm chí là cả công ty cung cấp dịch vụ.

Một động thái gần đây của CEO Mark Zuckerberg cho phép triển khai một công nghệ mới nhằm bảo mật thông tin người dùng một cách tối đa. Công nghệ này sẽ mã hóa tất cả các thông tin từ đầu đến cuối. Các nội dung tin nhắn cũng sẽ được che dấu không thể xâm nhập được. 

Tuy nhiên, điều này lại là một cản trở trong việc điều tra của các Cơ quan pháp luật.Trong các công nghệ bảo mật hiện nay, mã hóa được đánh giá là công nghệ tốt nhất, tiên tiến nhất. Đó là lý do vì sao những ứng dụng nhắn tin hàng đầu như Facebook Messenger, Whatsapp, Viber… đều áp dụng mã hóa để bảo vệ người dùng khỏi hacker hay bất kỳ tổ chức nào. Áp dụng mã hóa cũng đồng nghĩa với việc, thậm chí ngay cả nhà cung cấp dịch vụ cũng không thể đọc được tin nhắn của bạn.

Facebook Messenger bắt đầu có công nghệ mã hóa hồi tháng 7 năm ngoái, cho tới nay nó đã được update cho gần như toàn bộ hơn 1 tỷ người dùng ứng dụng này. Về bản chất, mã hóa trên Facebook Messenger chính là tính năng "chat bí mật" (Secret Conversations), và tính năng này cũng cho phép bạn thiết lập giới hạn thời gian để sau đó nội dung tin nhắn sẽ tự động được hủy. 

Dù vậy, Secret Conversation không phải là tính năng mặc định khi bạn khởi tạo cuộc trò chuyện với một ai đó, hướng dẫn dưới đây sẽ giúp bạn sử dụng nó.Được sự tán đồng của những người ủng hộ quyền riêng tư của người dùng,  công nghệ mã hóa này sẽ được thiết lập trên một số ứng dụng nhắn tin như Whatsapp do facebook sở hữu hay Signal. 

Sự cải tiến này sẽ đưa nội dung của nhiều thông tin liên lạc ra khỏi tầm kiểm soát của cảnh sát, FBI và các cơ quan chính phủ khác trong các chiến dịch tìm kiếm bằng chứng dựa trên mạng xã hội facebook.Để có được tin nhắn đã được mã hóa phục vụ cho công tác điều tra, các cơ quan chức trách phải truy cập vào điện thoại hoặc các thiết bị khác của người dùng. FBI đã từ chối bình luận về các kế hoạch mã hóa của facebook. 

Nhưng giám đốc FBI ông Christopher Wray đã bày tỏ sự không hài lòng về động thái này trong một phát biểu tại Hội nghị an ninh ở thành phố San Francisco. Ông nói rằng điều này cản trở sự tiếp cận hợp pháp của Cơ quan an ninh và che dấu cho tội phạm, khủng bố và hoạt động gián điệp. 

Việc mã hóa đầu cuối này là một cái cách nhằm thu hút niềm tin từ người sử dụng facebook sau khi có hàng loạt các chỉ trích về vấn đề đánh cắp thông tin người dùng. Zuckerberg cho biết rằng công ty sẽ chú trọng hơn về quyền riên tư và nhắn tin trực tiếp, tránh xa các công cụ quảng cáo trực tuyến, khuyến khích các cập nhật công khai về nguồn cung cấp, thông tin. 

Nhiều chính phủ khác đã lập tức phản đối về công nghệ Mã hóa đầu cuối này vì cho rằng đó là hành vi phi pháp khi tiến hành che dấu cho bọn tội phạm, khủng bố. Do đó, rất khó để ngăn chặn các hoạt động nguy hiểm trên được tiến hành, ví dụ như các cuộc đánh bom hay hoạt động mua bán ma túy. 

Zuckerberg đã làm dịu tình hình khi nói rằng đây là những thay đổi tiềm năng và có thể thực hiện trong nhiều năm tới và sẽ tham khảo ý kiến của các cơ quan thực thi pháp luật trước khi tiến hành.

Mỹ trở thành quốc gia Mã hóa

Việc áp dụng Mã hóa đầu cuối ngày càng tăng bởi các công ty công nghệ mong muốn thu hút một lượng người dùng lớn trong thời điểm mà quyền riêng tư trên mạng xã hội được xem như là một vấn đề lớn.WhatsApp đã áp dụng mã hóa đầu cuối vào năm 2016 và trởthành một tính năng tùy chọn trong Messenger. 

Trong một phản ứng quyết liệt về vấn đề Mã hóa các cuộc trò chuyện, năm ngoái Bộ Tư Pháp đã yêu cầu thẩm phán liên bang ở California buộc Facebook nghe lén các cuộc gọi thoại được mã hóa qua các dịch vụ Messenger của họ. Tuy nhiên phía facebook đã phản đối. 

Cuộc tranh  cãi có khả năng vượt qua biên giới quốc tế. Các nhà lập pháp Anh đã thảo luận về các giới hạn có thể có đối với các tin nhắn được mã hóa. Năm ngoái, Iran và Nga đã cố gắng chặn telegram, một dịch vụ nhắn tin khác sử dụng mã hóa đầu cuối.Trong khi đó quốc hội Úc cũng đã có những biện pháp nhằm ngăn chặn tiến trình này của facebook.

Bảo mật Vì ai ?

Những người ủng hộ quyền riêng tư như Electronic Frontier Foundation thường ca ngợi mã hóa đầu cuối là một cách để giảm rủi ro giám sát không mong muốn, bởi chính quyền, nhà quảng cáo doanh nghiệp, tin tặc hình sự hoặc người khác. Zuckerberg, trong bài đăng của mình, cho biết ông muốn bảo vệ những người bất đồng chính kiến khỏi các chế độ đàn áp khi họ những hoạt động gây bất an cho nhà cầm quyền, cũng như thể hiện tính tự do ngôn luận của đại đa số người dùng. 

Mã hóa tất cả các loại giao tiếp - điều đó sẽ giúp mọi người không bị tống tiền, không bị người khác chặn hình ảnh hoặc thông tin nhạy cảm của họ,  đánh cắp thông tin nhằm những mục đích bất lợi với người dùng facebook.Động thái này có lợi ích khác cho facebook. Các nhà phê bình đã cản trở mạng xã hội vì đã không ngăn được sự lan truyền của ngôn từ kích động thù địch, quấy rối và các tài liệu khác đi ngược lại các quy tắc của Facebook, nhưng nếu nội dung bị ẩn bằng mã hóa, facebook có thể ít chịu trách nhiệm kiểm duyệt hơn. 

Vì tuyên bố 3.200 từ của Zuckerberg không có nhiều chi tiết, một số chuyên gia về quyền riêng tư và mật mã đã cố gắng phân tích ngôn ngữ của nó để tìm manh mối về những gì anh ta sẽ làm. 

Một khả năng là cơ quan thực thi pháp luật mất quyền truy cập vào nội dung của tin nhắn nhưng cuối cùng lại có quyền truy cập vào một kho thông tin khác: thông tin về tin nhắn của mọi người, như họ đang liên lạc với ai, khi họ đang thao tác và địa điểm của họ - được gọi là metadata. 

Mặc dù mã hóa đầu cuối bảo vệ những gì bên trong tin nhắn, nhưng nó không bảo vệ các dịch vụ nhắn tin thu thập thông tin, mô hình và xu hướng rộng hơn về hành vi nhắn tin.Joel Reidenberg, giáo sư luật của Đại học Fordham cho biết, bằng cách hợp nhất Instagram và Facebook Messenger và WhatsApp, Facebook hiện đang nhân rộng khả năng khai thác siêu dữ liệu của họ, vì vậy họ sẽ có thêm thông tin về những người đang nhắn tin . Thông thường, đó có thể là thông tin có giá trị hơn nội dung của các tin nhắn. 

Zuckerberg đã viết trong bài đăng của mình rằng Facebook đang ở giai đoạn đầu chuyển mình thành nền tảng nhắn tin và anh sẽ tham khảo ý kiến của cơ quan thực thi pháp luật trong khi anh và công ty quyết định dịch vụ của họ sẽ như thế nào. Chúng tôi có trách nhiệm làm việc với cơ quan thực thi pháp luật và giúp ngăn chặn những điều này bất cứ nơi nào chúng tôi có thể, ông nói. 

 Tuy nhiên, đồng thời, các nhà phê bình của facebook trong giới học thuật và lĩnh vực công nghệ cho biết họ hoài nghi về việc liệu facebook có thực sự làm được gì nhiều để thu hẹp hoạt động thu thập dữ liệu rộng lớn của mình hay không. Zuckerberg nói thêm rằng công ty đang làm việc để xác định các hoạt động xấu của YouTube, bằng cách phát hiện các mô hình hoạt động hoặc thông qua các phương tiện khác, ngay cả khi chúng tôi không thể thấy nội dung của các tin nhắn. 

Zuckerberg cho biết công ty cũng sẽ tham khảo ý kiến của các chuyên gia và người ủng hộ bên ngoài, một số người có mối quan tâm tương tự như thực thi pháp luật. Khả năng quét hình ảnh và nội dung khác của facebook trong dịch vụ Messenger của họ đã cho phép công ty phát hiện ra những bức ảnh của những đứa trẻ bị lạm dụng chẳng hạn. 

Chúng tôi hy vọng rằng sự an toàn của trẻ em không xảy ra với những lo ngại về quyền riêng tư, vì vậy Reb Rebecca Kovar, một người quản lý chương trình cao cấp tại Trung tâm quốc gia về trẻ em mất tích và bị bóc lột, cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Năm. Dựa trên các cuộc trò chuyện với facebook, trung tâm tin rằng facebook sẽ tiếp tục đặt ưu tiên an toàn cho trẻ em, cô nói.

Hồ Hoàng Anh tổng hợp