Chuối có nguy cơ bị tuyệt chủng

Chuối là một loại trái cây phổ biến trên toàn thế giới, Nhưng bạn có biết bên cạnh đó chuối có những nguy cơ tuyệt chủng đáng ngờ. Mời các bạn cùng mình tìm hiểu nhé.

Năm mươi năm trước đây,chuối có vị ngon tốt hơn, chúng có thời gian chín lâu hơn, và không đòi hỏi quá trình chín nhân tạo.

Chuối là loại trái cây xuất khẩu của thế giới cho đến năm 1965. Năm đó, chuối đã được tuyên bố tuyệt chủng về thương mại do  bệnh Panama, một căn bệnh do nấm bắt đầu từ Trung Mỹ và nhanh chóng lan rộng đến hầu hết các đồn điền chuối thương mại của thế giới và không có lựa chọn nào khác ngoài việc chặt bỏ chúng.Ngành công nghiệp chuối chìm trong cuộc khủng hoảng sâu sắc và đã phải tìm các giải pháp thay thế. Người ta đã  giải quyết vấn đề này với các giống Cavendish, được coi là một sản phẩm kém chất lượng nhưng nó thực sự được miễn dịch với bệnh. Nó đã nhanh chóng được phổ biến cho những người trồng chuối trên toàn thế giới.

Ngày nay, chuối gần như không có sự đa dạng di truyền.Các nhà máy đều có cùng giống chuối. Giống Cavendish là một giống chuối độc canh, có nghĩa là sự đa dạng của nó là duy nhất mà là giống chuối cho hầu hết  người trồng chuối thương mại cho các nhà máy mỗi năm. Đó cũng là lý do tại sao chuối bây giờ đang bị đe dọa từ một chủng bệnh mới Panama. Và một khi nó lây nhiễm một nhà máy, nó có thể lây nhiễm tất cả các nhà máy còn lại.

Năm mươi năm sau, một trong những loại thực phẩm thương mại phổ biến nhất trên thế giới là chuối lại một lần nữa bị đe dọa. Có hàng trăm loại giống chuối trên thế giới, nhưng giống chuối Cavendish chiếm gần như toàn bộ giống chuối xuất khẩu.

Chủng bệnh này hiện tại có một tên khác "Tropical Race 4" và nó bắt đầu xuất hiện ở Malaysia khoảng năm 1990.Nó gây ra bởi các loại nấm có tên Fusarium .Nó có thể được lan truyền bởi gió,phương tiện di chuyển, nước,... tạo ra nhiều môi trường bệnh ở bất cứ nơi nào nó đi qua.TP4 đã lan sang Đông Nam Á, sau đó đi qua hàng ngàn dặm đến các bờ biển của Úc và cuối cùng vào năm 2013 nó đã đến châu Phi.

 Phát hiện gần đây về căn bệnh này ở Trung Đông và ở Nampula, Mozambique chỉ ra rằng căn bệnh này đang lan rộng và đe dọa chuối trên toàn thế giới. Đó là một mối đe dọa nghiêm trọng đến sinh kế và an ninh lương thực trên địa bàn tỉnh Nampula, quốc gia và châu lục này.Tại châu Phi, chuối thật sự quan trọng đối với an ninh lương thực và thu nhập cho hơn 100 triệu người.

Không chỉ có  Cavendish

Mặc dù căn bệnh xuất hiện chỉ lan rộng đến hai đồn điền ở Mozambique, tác động đến nền kinh tế địa phương đã thật sự rất nghiêm trọng.Căn bệnh này đã gây thiệt hại cho công ty Matanuska (công ty sở hữu các đồn điền) khoảng $ 7.500.000. Tổng cộng có hơn 230.000 cây đã bị nhiễm bệnh và bị phá hủy. Với tỷ lệ nhiễm bệnh hiện nay, các trang trại đang mất 15.000 cây trên một tuần, tức là thiệt hại $ 236.000 mỗi tuần.

Việc phối hợp cho các nỗ lực để làm chậm bệnh đã huy động sự hợp tác từ khoảng 20 quốc gia châu Phi. Khu vực Đông và Trung Phi có hơn 50% diện tích chuối .Đó là khoảng một nửa trong tổng số diện tích trồng chuối của châu Phi với năng suất hàng năm là 20,9 triệu tấn, tổng trị giá 4,3 tỷ USD. Chuối là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của khu vực này. Nếu TR4 đã lan tràn rộng ra các khu vực ,sức ảnh hưởng sẽ là không thể tưởng tượng được.

Ngoài ra còn có một vấn đề về sự niềm tin của người tiêu dùng liên quan với sự phát hiện của bệnh, theo Joao Augusto, một nhà nghiên cứu bệnh thực vật làm việc với IITA tại Mozambique: "Một trong những mối đe dọa lớn nhất là nhận thức tiêu cực về nguy cơ lây nhiễm của chuối châu Phi. Mặc dù sự lây lan của mầm bệnh qua quả chuối là gần như bằng không nhưng việc từ chối nhập khẩu chuối châu Phi có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến nền kinh tế chuối ở châu Phi"

Châu Phi hiện đang chiến đấu một căn bệnh nghiêm trọng ảnh hưởng chuối, gọi là Xanthonomas  hoặc bệnh BXW, một bệnh vi khuẩn bắt đầu lây lan từ Uganda vào năm 2001. Mặc dù chủ yếu là hạn chế đến Đông Phi và Congo, nó làm giảm đáng kể năng suất cây trồng tại thời điểm lây lan. Cho đến nay, không có cây trồng đã được tìm thấy là có khả năng kháng bệnh.Nó lây lan qua đất ô nhiễm, công cụ, và côn trùng.

Theo ông Augusto, không có nhiều lựa chọn để kiểm soát hiệu quả căn bệnh này: "Nó không thể được loại trừ, nhưng nó có thể được hạn chế nếu thực hiện các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu mạnh mẽ  và thực hiện một cách nghiêm ngặt.
Mặc dù,bệnh này không phải là vấn đề duy nhất. Cũng như giống chuối Cavendish đang bị tấn công từ các tác nhân gây bệnh.Ấn Độ có khoảng 600 giống, nhưng trong hai thập niên qua, Cavendish đã bị tẩy chai và thay thế nhiều giống khác. Trong khi đa dạng đã được chấp nhận bởi hầu hết các ngành công nghiệp rau và trái cây khác, Cavendish vẫn là chuối xuất hiện ở hầu hết các thị trường xuất khẩu.

Hy vọng rằng sự thống trị của nó sẽ không dẫn đến sự sụp đổ của nó.