Là người Việt Nam liệu bạn có giải thích được những câu bằng tiếng Việt sau đây ?

Ví dụ 1:

Đầu tiên chúng ta sẽ thử xét câu sau:

" Chồng tôi đang chiến đấu ngoài mặt trận "

Khi nghe câu này, bạn sẽ hiểu là chồng của nhân vật tôi đang chiến đấu ở đâu ?

Hãy chú ý cụm " ngoài mặt trận ". Nếu bạn là người nước ngoài mới học tiếng Việt thì bạn sẽ hiểu chồng nhân vật tôi đang chiến đấu ở bên ngoài mặt trận, tức không liên quan gì đến mặt trận được nói đến đó. Bởi vì tương tự những giới từ trong tiếng Anh như: in, on, at, behind,...thì người nước ngoài lại suy ra như vậy.  Vì nếu đang chiến đấu tại mặt trận đó thì phải nói là: " Chồng tôi đang chiến đấu trong mặt trận " chứ ?

Lập luận như vậy đúng hay sai ? 

Bạn là người Việt Nam, bạn sẽ giải thích câu này như thế nào để người nước ngoài có thể hiểu đúng ?

Ví dụ 2:

Một câu khác:

" Hôm qua lá trên cây đang xanh, hôm nay lá trên cây đã vàng "

Chắc chắn chúng ta cũng đã từng nói những câu tương tự như thế này và nghĩ chúng hoàn toàn đúng. Vậy có đúng hay không ? Hãy thử xét xem:

Tại sao " hôm qua " là một trạng từ chỉ thời gian ( cụ thể là thời gian trong quá khứ ) mà lại dùng từ " đang " ở đây. Và ngược lại, " hôm nay " là trạng từ chỉ thời gian hiện tại mà lại dùng " đã ". 

Ta có hai câu tiếng Anh như sau:

Yesterday, I went to Ha Noi capital. 

I am having my breakfast now.

Vậy liệu câu tiếng Việt trên có sai không ? Có cần phải sửa lại là: " Hôm qua lá trên cây đã xanh, hôm nay lá trên cây đang vàng " không ? Hãy thử nói lên suy nghĩ của mình đi.

Ví dụ 3:

Cuối cùng hãy xét 2 câu sau đây:

"Chị đã vượt sông được mười phút, và khi ca-nô tới, chị cũng sẽ sang bờ bên kia rồi."

"Chị sẽ vượt sông trong mười phút, và khi ca-nô tới, chị cũng đã sang bờ bên kia rồi."

Hãy chú ý tới 2 từ " đã " và " sẽ " trong 2 câu. Đọc hai câu trên bạn thấy câu nào đúng, câu nào sai, và thử giải thích tại sao. 

Giải thích

Ví dụ 1: Câu " Chồng tôi đang chiến đấu ngoài mặt trận " 

Ngoài mặt trận ở đây không có nghĩa là ở bên ngoài cái mặt trận đó mà trong câu này, giới từ ngoài được sử dụng là căn cứ vào vị trí của người nói ( tức nhân vật tôi). Hãy hình dung cô ta đang trò chuyện với một người bạn về chồng của mình và vị trí của cô so với mặt trận thì chắc chắn là ngoài rồi.

Ví dụ 2: Câu: " Hôm qua lá trên cây đang xanh, hôm nay lá trên cây đã vàng "

Câu trên không hề sai. Sử dụng từ đang và đã như trên là hoàn toàn đúng. 

Hôm qua lá trên cây đang xanh, tức là ngay vào thời điểm cụ thể ( chẳng hạn là 7h00 ) thì khi ta nhìn ra, ta vẫn thấy chiếc lá đó màu xanh, nhưng vào 7h00 sáng hôm sau nhìn ra thì nó đã ngả sang màu vàng. Ở đây có nghĩa là nó đã xảy ra trước khi ta nhìn thấy về mặt thời gian. 

Nếu muốn hiểu cặn kẽ hơn thì có thể thêm vào như sau:  " Hôm qua lúc 7h00 lá trên cây đang xanh, hôm nay lúc 7h00 lá trên cây đã vàng ". Nhưng có vẻ câu không được hay cho lắm. 

Ví dụ 3: 

Câu 1:  "Chị đã vượt sông được mười phút, và khi ca-nô tới, chị cũng sẽ sang bờ bên kia rồi."

Câu 2: "Chị sẽ vượt sông trong mười phút, và khi ca-nô tới, chị cũng đã sang bờ bên kia rồi."

Cả hai câu đều đúng. Nhưng về mặt nghĩa thì hoàn toàn khác nhau. 

• Câu 1: Lúc người nói nói câu đó thì chị kia đang bơi qua sông được mười phút rồi, và cứ như thế chị sẽ tới bờ bên kia trước khi ca - nô tới.

• Câu 2: Người nói đang ước chừng chị ấy sẽ mất mười phút để bơi qua dòng sông, và khi ca-nô tới chị cũng bơi qua đến bờ kia rồi. 

Chỉ cần thay đổi một vài từ thì ý nghĩa câu cũng khác hẳn.

Như thế mới thấy được sự giàu đẹp của tiếng Việt ta. Tuy nhiên, chúng không hề " đáng sợ " như bạn nghĩ, vì một khi đã chú tâm tìm hiểu, nghiên cứu thì sẽ thấy chúng vô cùng hay và thú vị đấy. 

Hãy để lại suy nghĩ của bạn ở mục bình luận bên dưới nhé !

Xem thêm: Tại sao người Việt ăn thịt vịt luộc kèm với mắm gừng?