Động vật có chiến tranh như con người không?
Đăng 5 năm trướcTrong suốt quá trình phát triển, lịch sử nhân loại từng trải qua nhiều cột mốc quan trong, từ việc phát hiện ra lửa, đến nền nông nghiệp, sự thiết lập của nhà nước đầu tiên,...Tuy nhiên, chỉ một giai đoạn ngắn mà rất nhiều sự khác biệt đã xuất hiện, chiến tranh, là thứ thay đổi thế giới nhiều hơn bất kỳ thứ gì, từ Đế Chế La Mã, đến tấm bản đồ phân chia Châu u vào Đệ Nhất Thế Chiến. Từ đó chúng ta thấy được tác động không nhỏ từ chiến tranh đến với nhân loại.
Động vật có chiến tranh không?
Vô số con người và vùng lãnh thổ, vô tình hay cố ý, muốn hay không cũng sẽ và đã từng trở thành nạn nhân của chiến tranh. Nhưng hành tinh này không chỉ có mỗi con người sinh sống, đôi khi chúng ta tự hỏi liệu các loài khác trên Trái Đất có những cuộc chiến tranh, hay những trận chiến tàn bạo như con người hay không? Câu trả lời thực sự phức tạp hơn chỉ là có hay không.
Chiến binh ở Vương Quốc Động Vật
Có khá nhiều định nghĩa về 2 từ chiến tranh, phần lớn các giải thích chỉ dành cho các con người là chủ yếu, rất hiếm khi đề cập đến những loài khác ngoài con người mà có hành vi tương tự như vậy. Khi nhắc đến chiến tranh, rất nhiều người sẽ nghĩ đến một mặt trận được chia thành 2 phe đối lập với đao kiếm sẵn sàng như những bộ phim Châu Âu Trung Cổ mà chúng ta đã từng xem, một số khác sẽ nghĩ đến chiến tranh vũ trang súng đạn bom với nhiều kế sách chính trị và chiến lược du kích khó lường. Có thể nói, ở giới động vật, chiến tranh cũng được chia ra thành 2 loại: loại thứ nhất “chiến tranh Trung Cổ” và loại thứ hai “chiến tranh du kích”.
Loại thứ nhất thường thấy ở kiến và các loài côn trùng có tập tính sống theo bầy đàn và lãnh địa. Với số lượng cực nhiều lên đến 10,000 con trong mỗi “mặt trận” và với mục đích bành trướng, những đàn kiến sẵn sàng chiến đấu và xé xác nhau không khác gì những trận chiến thời Trung Cổ ở con người. Những loài côn trùng hiếu chiến khác như mối và ong bắp cày, những côn trùng sống theo lãnh địa. Đối với ong bắp cày, chúng tập trung lực lượng để xác định rõ mục tiêu, là tổ ong mật hoặc côn trùng nào khác, sau đó tấn công và xóa sổ kẻ thù trong vòng vài giờ để chiếm hết tổ. Hình thức chiến tranh này không xuất hiện ở các động vật lớn hơn như động vật có vú.
Loại thứ hai, có thể gọi là “chiến tranh du kích”, thường thấy nhất ở loài họ hàng với chúng ta - tinh tinh. Với loại hình này, chiến lược được vạch ra tinh vi hơn, cũng giống như chiến tranh hiện đại ở con người, các bên đối thủ thường có những chiến lược cụ thể để làm tổn hại đến một số thành phần của bên kia mà không cần tốn nhiều quân số như thời Trung Cổ nữa, nó có thể là chiến lược đột kích, chiến lược dò thám tình báo...Ở những cá thể tinh tinh, một nhóm nhỏ các con tinh tinh đực tham chiến sẽ được cử đi sâu vào lãnh địa của cá thể khác (đối thủ) để cô lập và tiêu diệt hoặc đồng hóa một bộ phận của kẻ thù làm cho chúng bị tổn hao binh lực hoặc một số trường hợp chúng sẽ rời bỏ lãnh địa hiện tại. Phần lớn các cá thể tham chiến ở loài này là các con đực.
Mặc khác các nhà động vật học không qui hành vi này của tinh tinh như là một cuộc chiến tranh, vì sẽ hoàn toàn sai lầm nếu cho rằng tinh tinh là một loài hiếu chiến để làm tổn hại một số lực lượng kẻ thù hoặc để tranh giành lãnh thổ, với tinh tinh chỉ khi nào có lý do nào đó. Bình thường các cá thể tinh tinh tương tác với nhau trong hòa bình, nếu có xảy ra xung đột cũng chỉ là giữa các nhóm nhỏ và có thời đoạn ngắn. Thường chúng sẽ đe dọa nhau là chủ yếu. Một số loài cá thể khác cũng có tập tính chiến đấu với nhau như sói, sư tử, linh cẩu,...Nhưng các trận chiến diễn ra thường theo kiểu săn bắt hoặc phản ứng bảo vệ lãnh thổ nhiều hơn là gây chiến. Chỉ có trường hợp ở tinh tinh, người ta nghiên cứu thấy sự chủ động hơn.
Các khía cạnh mà chúng ta nghiên cứu là những trường hợp rất hiếm hoi ở giới động vật (ngoại trừ côn trùng), chủ yếu là sự xung đột của những nhóm nhỏ, nhiều nhà động vật học không chấp nhận gọi đó là “chiến tranh”. Con người chúng ta có thể là giống loài phát triển nhất hành tinh, về công nghệ, về khả năng nhận thức nhưng Vương quốc động vật vẫn luôn duy trì mọi thứ như một bản năng mà chúng ta đánh mất là giải quyết tất cả mọi việc bằng hòa bình.